1. Kafein doğal olarak hangi gıdalarda bulunur?
Kahve, çay ve çikolatada kafein doğal olarak bulunur.
2. Bir yiyecek veya içeceğin ne kadar kafein içerdiği nasıl anlaşılır?
Kafein içeren birçok paketlenmiş gıdanın etiketinde ürünün ne kadar kafein içerdiğine dair bilgi verilir. Kafein miktarı etikette belirtilmemiş ürünlerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Düzce Tıp Dergisi'nde yayınlanan bir makaleye göre; Türk kahvesinde 858 mg/L, dökme çayda 840 mg/L, çözünebilir kahvede 509 mg/L, poşet çayda 218 mg/L, kolada 148 mg/L, enerji içeceklerinde 169 mg/L kafein olduğu belirtilmiştir. Elbette kahve ve çay gibi ürünlerin kafein miktarının, kahve çekirdeklerinin ve çay yapraklarının nasıl ve nerede yetiştirildiği ve işlendiği ve bu ürünlerin nasıl hazırlandığı gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebildiği de unutulmamalıdır.
3. Bir kahve veya çay ambalajının üzerinde "kafeinsiz" yazması, o ürünün kafein içermediği anlamına mı gelir?
Hayır. Kafeinsiz kahveler ve çaylar, normal muadillerine göre daha az kafein içerir. Vücut kafeine olumsuz tepki verirse bu içeceklerden tamamen uzak durulması gerekmektedir.
4. Kafeinin ne kadar tüketimi ‘fazla' olarak değerlendirilir?
FDA (Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi), sağlıklı yetişkinlerin günde 400 miligram kafein tüketebileceğini söylerken her bir bireyin vücudunun kafeini metabolize etme şeklinin farklı olabileceğini de ekliyor. Örneğin bazı ilaçlar, o ilacı kulanan kişiyi kafeinin etkilerine karşı daha duyarlı hale getirme eğiliminde iken hamile, hamile kalmaya çalışan, emzirme döneminde olan kişilerde kafein tüketimi değişebilir.
5. Fazla kafein tüketip tüketilmediği nasıl anlaşılır?
Fazla tüketilen kafein sonucunda uykusuzluk, sinirlilik, endişe, hızlı kalp atış hızı, mide bulantısı, baş ağrısı, mutsuzluk hissi ortaya çıkabilir.
6. Kafein sağlık için bir tehlike oluşturur mu?
FDA yaklaşık 1.200 miligram kafeinin hızlı tüketimiyle inme gibi toksik etkilerin gözlemlenebileceğini belirtiyor. Genellikle diyet takviyelerinin toz veya sıvı formları saf veya yüksek konsantrasyonlu kafeinden oluşur ve bu saf ve yüksek konsantrasyonlu kafein ürünleri önemli bir halk sağlığı tehdidi oluşturmaktadır. Üründeki kafein konsantrasyonu arttıkça kafein doz aşımı riski artar, bu da yüksek konsantrasyonlu bir ürünün küçük dozlarının bile tehlikeli etkilere yol açabileceği anlamına gelir.
7. Yan etkilere neden olmadan kafein nasıl azaltılabilir?
Her gün kafein içeren içecek tüketim alışkanlığı varsa ve bu alışkanlığa son vermek isteniyorsa alışkanlık yavaş yavaş bırakılmalıdır. Alışkanlığı aniden sonlandırmak beraberinde baş ağrısı, anksiyete ve sinirlilik gibi yoksunluk belirtilerini ortaya çıkartabilir. Opioid veya alkol yoksunluğunun aksine, kafein yoksunluğu tehlikeli kabul edilmez, ancak rahatsız edici olabilir. Nasıl azaltılacağı konusunda bir uzmana danışmak doğru bir seçenek olacaktır.
*https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/spilling-beans-how-much-caffeine-too-much
*http://www.tipdergi.duzce.edu.tr/Dokumanlar/14277f32-be74-47d6-90db-2f5106d2c78d.pdf
