Değerli okuyucularım öncelikle her birinize en kalb-i selamlarımı sunarım.Es-Selamü Aleyküm. Hamdolsun ki bugüne kadar hep faiz'e karşı olup mesafe koymuş bir kardeşinizim. Faize bulaşmamak için azami gayret gösterip hiçbir zaman kredi kullanmadığım gibi, faizli bankalara hiçbir zaman para da yatırmadım. Bunun için ne kadar şükretsem azdır diye düşünüyorum. Esasında imkanı olanlar için kendi yağıyla kavrulmaları en iyisidir. Ticaret yapan Müslüman kardeşlerimizin durumlarını, karşılaştıkları sıkıntılarını İslami hükümlere göre çözme gayreti gösterip ortak aklı devreye koyup konunun aydınlığa kavuşmasına vesile olmaya gayret etmekteyiz. Yoksa bu konu şahsımı doğrudan ilgilendirmemekte, ancak kardeşlerimizin sorularına doğru cevaplar üretmek içinde konuyu doğru bir şekilde aktarıp bilgilendirmek durumundayım düşüncesiyle yazıyorum.
Faizsiz Katılım Bankacılığı konusunda geçtiğimiz hafta yazmış olduğum iki yazıma çok olumlu destekler alırken, katılım bankacılığının yanlışlarının, noksanlıklarının olduğuna da dair yorumlarda aldım.
Konya'mızdaki Katılım bankacılığı yöneticilerinden de bazıları yazılarımı okumuşlar ve sonucunda çok olumlu yorumlarla birlikte yüz yüze görüşerek ayrıntılı bilgi vereceklerini beyan ederek, şahsımı kurumlarına davet ettiler. Yapılan davete icabet ederek ilgili katılım bankacılığı şubelerine gidip uygulamanın içinde olan yöneticilere, sosyal medyadan, özelden şahsıma yazılan yorumlardaki soruları sorup cevaplarını aldım. Çok verimli görüşmeler gerçekleştirdim. Eleştirilen konu başlıkları ve sorduğum sorular kısaca şöyledir:
Katılım Bankacılığını eleştirerek yaptıkları işlemlerin faizle iştigal eden konvansiyonel bankalardan hiçbir farkları yoktur. Katılım Bankacılığı Merkez Bankasına Yatırmış olduğu (Munzam) parasına faiz aldığı, Murabahayı ilk zamanlar yapmış olmalarına rağmen son dönemlerde yapılmadığı, kredi kartlarına faiz tahakkuk ettikleri, genel olarak işlemlerinin daha pahalı olduğu v.b. eleştiriler gelmişti. Bu eleştirilerin her birini Albaraka ve Kuveyt Türk Yöneticilerine açıkça sordum ve çok samimi açıklayıcı bilgilerini de sizlere aktarmak istiyorum:
Öncelikle şahsıma yazım için teşekkürlerini belirttikten sonra sorularımı, eleştirileri cevapladılar. Dediler ki şayet bizler faize karşı olup İslam'a uygun ticaret için çalışmasak her gün yüzlerce kişi ferdi kredi için müracaat etmektedir. Hiçbir kişiye kesinlikle faiz olduğu için ferdi kredi verilmemektedir. Katılım Bankalarının totalde bankalar içindeki işlem hacmi oranı % 5.5 civarındadır. Hassas olmasak her önüne gelene helal-haram hassasiyeti olmadan para versek bu oranın artacağı kesindir. Ancak ilkesel olarak inancımıza uygun ticaret yapmayı önemsediğimizden yaptığımız işlemlerin faiz içermemesine özen göstermekteyiz. Murabâha (peşin alıp vâde farkı ile satma) işlemini kesinlikle uyguluyoruz. Müşterimize ne lazımsa peşin alıp taksitle belirlediğimiz kâr oranını ekleyip satıyoruz. Yani kesinlikle hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde ticaret yapıyoruz. Yaptığımız işlemlerin Faiz ile yakından uzaktan alakası yoktur.
Munzam'a gelince, önceleri Katılım bankalarının merkez bankasına belli orandaki parayı yatırmaları uygulaması söz konusu değildi. Faiz ile iş yapan bankaların itirazları sonucunda Katılım Bankalarının da konvansiyonel bankalar gibi Merkez Bankasına para yatırmaları zorunlu hale getirilmiş, bu dönemde isimlerini verdiğim katılım bankaları karşılık olarak altın vermeyi teklif etmelerine rağmen kabul edilmemiştir. Merkez bankasına zorunlu yatırılan bedellere genel anlamda sistem faiz döngüsü üzerine kurulduğu için bir nevi repo yapıldığından faiz tahakkuk etmektedir. Ancak iki ayrı havuzlarının olduğu belirtildi. Bu havuzlardan biri helal olarak yapılan ticaretin sonucu oluşan havuz, diğeri de zorunlu olarak alınan faiz paraların toplandığı necis havuz. Kesinlikle kâr-zarar hesaplaması yapılıp gerekli dağıtımların yapıldığı meşru, helâl havuza necis olan hiçbir paranın karıştırılmadığı, necis paralarla da aldıkları fetvalara uygun olarak bazı tarihi eserlerin restorasyonunda, wc yapımında ve benzeri alanlarda kullandıklarını açıkça ifade etmişlerdir.
Katılım Bankalarının faiz ile iş yapan bankalardan daha pahalı olduğu kesinlikle yanlıştır. Çok zaman daha hesaplı olduğu bir gerçektir. Kredi kartlarına önceleri hiçbir ceza uygulanmıyormuş. Ancak müşterilerinin büyük bölümü bu durumu süistimal etmeye başlamışlar. İlgili kişinin diğer bankaların ismini görmeden yaptığı işlemleri gördüklerini, aynı kişinin konvansiyonel bankalara ödemelerini düzenli yatırdıklarını, kendilerinin alması gereken bedeli de aylarca yatırmadıklarını gözlemlemişler. Niçin yatırmadıkları sorulduğunda bir ceza tahakkuk etmediği için yatırmıyoruz cevabını almışlardır. Bunun üzerine kartlarındaki harcamaları sonucu oluşan bedeli zamanı gelince ödemeyenlere o ay tahakkuk eden kâr-zarar bedeli kadar ceza yansıtmışlar. Bu cezalarında süistimalı önlemek amacıyla konulduğu, gerçekte faizden farksız oluşu sebebiyle biriktirilen rakamların tamamı 5 (beş) yıl sonra ilgililerin hesaplarına aktarıldığı, bundan sonra bu sürenin daha da kısaltılması üzerinde çalışıldığını yetkililer net bir şekilde bildirdiler. Buradan elde edilen cezalarında necis havuzlarında bekletildiğini özellikle vurguladılar. Beni arayıp uygulamalarını anlatan iki Katılım Bankalarının dışındakilerin genel durumunu tam bilmiyorum. Bazı ticaret yapan kardeşlerimiz örneklerini de belirterek isimlerini belirttiklerimin dışındaki bazı Katılım Bankaları tarafından hassas davranılmadığı faizli işlemlerin benzerlerinin olduğunu ifade etmişlerdir. Ticaret yapan kardeşlerimiz hassas olacaklar şüpheli gördükleri işlemleri işi bilen ehil kişilerle istişare edip ona göre davranacaklar diyebilirim. Bu sıkıntıları aşmak ve yapılan işlerde birlikteliği sağlamak için Türkiye Katılım Bankaları Birliği Üst Kurulu Oluşturulmuş 14 Eylül 2019 tarihinde Faizsiz Bankacılık İlke ve standartlarına uyuma İlişkin Tebliğ Resmi gazetede yayımlanmıştır. İnanıyorum ki önümüzde ki süreçte oturmuş alt yapısıyla yanlış yapanların uyarılacağı, faizsiz bir sistemim mükemmel işlediğinin örneğini oluşturarak uzun vadede faizden kurtulacağımızı düşünüyor, gönülden arzu ediyorum. Her şey bizim elimizde… Devam edecek...
