E-gazete
Af çıkacak mı sorusu infaz düzenlemesi konusunda yakın takibini sürdüren pek çok vatandaşın araştırdığı konu oluyor. Merakla beklenen 40 maddelik yargı paketiyle ilgili Meclis'te çalışmalar sürüyor. Taslakta, cezaların caydırıcılığı ve tutuklamaya ilişkin önemli düzenlemeler yer alıyor. Peki, 10. Yargı paketi ne zaman çıkacak? İnfaz düzenlemesi genel af yasası çıkacak mı? İşte, COVİD izni düzenlemesi, hakime takdir yetkisi gibi pek çok düzenlemenin gündeme geldiği yargı paketi detayları
HÂKİME TAKDİR YETKİSİ
Taslağa göre iki yılın altında ceza gerektiren suçlarda hâkimler genel olarak tutuklama kararı vermeyecek. Ancak, hâkimlere iki yılın altındaki suçlarda tutuklama konusunda bir takdir yetkisi tanınacak. Hâkim, "Şüphelinin davranışlarının yeniden bir suç işleyeceği hususunda kuvvetli şüphe oluşturması (suç işleme eğilimi)”, "Suçun işleniş şekli”, "Suçtan meydana gelen zararın ağırlığının kamu düzenini önemli ölçüde bozması” hallerinde suçun cezası iki yılın altında bile olsa şüphelinin tutuklanmasına karar verebilecek.
8'DE 1'İNİ YATACAKLAR
Mevcut ceza sisteminde iki yılın altındaki suçların yatarının olmamasının "cezasızlık algısına” yol açtığı eleştirisi de dikkate alınarak bir düzenleme daha yapıldı. Taslak düzenlemeyle, 2 yılın altında ceza alanların da cezaevine girmesi sağlanarak, etkili bir infaz sistemi oluşturulması hedeflendi. Buna göre cezası 2 yılın altında kalan ve yatarı olmayan suçlarda dahi en az 8'de 1 oranında cezaevinde kalma zorunluluğu getiriliyor.
KADIN CİNAYETLERİ
Başta kadın cinayetleri olmak üzere kamu vicdanını yaralayan ve cezasızlık algısına neden olan "haksız tahrik” uygulaması da değiştiriliyor. Mahkeme, sanıklara haksız tahrik ve teşebbüs hallerinde daha az indirim uygulayarak, daha fazla ceza verecek. Yaralama suçunun cezası da yüzde 50 artırılıyor. Kadın cinayetlerinde sıklıkla "otomatik uygulandığı” eleştirisine yol açan "haksız tahrik”le hâkim, sanığın "ağırlaştırılmış müebbet hapis” cezasını 18-24 yıla indirebiliyordu. Taslakla, haksız tahrik uygulanması halinde, "ağırlaştırılmış müebbet” cezası artık 22 ila 30 yıla indirilebilecek. "Müebbet hapis” haksız tahrik uygulamasıyla 12-18 yıl hapse indiriliyordu. Taslakla bu da 16 ila 22 yıl hapis şeklinde uygulanacak.
COVID DÜZENLEMESİ
PAKETLE, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyen ve halen cezaevindeki hükümlüler, 3 yıl erken denetimli serbestlikten yararlanarak salıverilecekler. 31 Temmuz 2023 itibarıyla cezası kesinleşmiş olanların denetimli serbestlikten yararlandığı COVID izni düzenlemesi bu tarihten önce suç işleyen ve cezası kesinleşmeyen hükümlüleri kapsamamıştı. COVID yasasında yapılacak düzenleme ile 31 Temmuz 2023 tarihinden önce işlenen suçlara ilave 3 yıl denetimli serbestlik verilmesi öngörülüyor.
KOŞULLU SALIVERİLME SÜRELERİ KISALTILMIYOR
Adalet Bakanlığı yetkilileri ise "10. Yargı Paketi'nin yasalaşması halinde, cezalarda indirime gidilmediği gibi koşullu salıverilme süreleri de kısaltılmamaktadır. Düzenlemeyle, 2 yılın altında ceza alanların da cezaevine girmesi sağlanmak suretiyle etkili bir infaz sistemi oluşturulması öngörülmektedir. Bu düzenlemeler bir af değildir. İnfaz yasasında yapılması planlanan düzenlemelerdir. Yapılması öngörülen düzenlemeye, başka bir anlam yüklemek gerçekle bağdaşmamaktadır” açıklaması yaptılar.
GENEL AF ÇIKACAK MI?
Katıldığı canlı yayında Af çıkacak mı sorusuna, Bakan Tunç, "Ceza infaz düzenlemesinde çalışma var. Herhangi af söz konusu değil, gündemimiz söz konusu değil. Düzenlemeler cezaevindeki şartlarla ilgili. Belli yaşın üstündeki hükümlülerle ilgili bazı hususlar var. 55 bin kişinin affedileceği yönündeki iddia doğru değil. Biz çözüme ilişkin taslağımızı sunacağız" dedi.
Geçtiğimiz günlerde de benzer açıklama yapan Bakan Tunç, "Covid izni ile ilgili düzenleme dışında bir af veya genel af söz konusu değil" değerlendirmesi yapmıştı
" Mesela hasta hükümlüler 'Cezaevinde ölmesin hükümlü' diyoruz. Bu insan haklarına aykırı. Bunların bir genel af şeklinde yorumlanması doğru değil." açıklamasını yapan Tunç, şu ifadeleri kullandı:
"Covid izniyle ilgili bir çalışma ‘olabilir' dedik. Af mı geliyor? şeklinde yorumlara neden oldu. Oradaki husus tamamen Covid izni süreciyle ilgili. 2020'de Covid izninden yararlanıp açık cezaevinde bulunanlar denetimli serbestlikten faydalanarak tahliye edilmişti. Covid devam ettiği müddetçe bu süre 31 Temmuz 2023'e kadar uzatıldı. O tarihten sonra bu kişilerden koşullu salıverilmesine 5 yıl kalanların Covid izni kapsamında hayatına devam etmesine, koşullu salıverilmesine 5 yıldan fazla olanların ise cezaevine dönmesine yönelik bir düzenleme yapıldı. Bu düzenlemeden yaklaşık 100 bine yakın kişi faydalanmış oldu. Kapalı cezaevinde bulunanlar da 3 yıl erken açık cezaevine geçmiş oldular. Bu düzenlemeden 31 Temmuz 2023 tarihi itibariyle cezası kesinleşen ve cezaevinde bulunanlar yararlandı. 31 Temmuz 2023'te cezaevinde değil ama daha önce suç işlemiş ancak cezasının infazı henüz kesinleşmemiş ve hapse girmemiş olanların, yargılamadaki gecikmeden dolayı bu düzenlemeden yararlanamaması gibi bir durum ortaya çıktı. Bu yönde müracaatlar, talepler oldu. Bu talepler doğrultusunda bir düzenleme olabilir. Buradan bir af geliyor değerlendirmesi yapmak doğru değil, gündemde af söz konusu değil.
KISMİ AF MI GELİYOR?
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "100 yıl affı” ve "genel af” tartışmasını "Genel afla ilgili bir çalışma söz konusu değil. Böyle bir çalışma gündemimizde yok” diyerek noktalamıştı. Ancak AK Parti, dolu cezaevlerini rahatlatacak "kısmi af” diye nitelendirilen bir düzenleme üzerinde çalışıyor. COVID-19 salgını sırasında çıkarılan ve açık cezaevinde bulunan hükümlülerin, kalan cezalarını denetimli serbestlikle dışarıda infazını öngören düzenlemenin kapsamının genişletilmesi tartışılıyor.