Konya Ticaret Odası tarafından şehrin ekonomik gücünü, üretim potansiyelini ve geleceğe dönük vizyonunu ortaya koymak amacıyla hazırlanan 2024 yılı Konya Ekonomi Raporu yayımlandı. Raporu değerlendiren KTO Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Öztürk; “Bu çalışmanın güçlü geleceğimizin rehberi olacağına inanıyorum” dedi.
Konya Ticaret Odası (KTO) tarafından hazırlanan "Konya Ekonomi Raporu 2024” yayımlandı. 2024 yılına ilişkin Konya'nın ekonomi başta olmak üzere pek çok alandaki rakamlarının derlendiği rapor, Konya'nın bugününü fotoğraflarken, geleceğine de geniş bir perspektifle ışık tutuyor. "Konya Ekonomi Raporu 2024” ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Konya Ticaret Odası (KTO) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Öztürk, Konya Ticaret Odası'nın şehrin köklü geçmişinden aldığı güçle önemli çalışmalar yürüttüğünü söyledi. Bu kapsamda sadece Konya'nın ticari hayatını değil, şehrin tüm dinamiklerine karşı sorumluluk bilinciyle hareket ettiklerinin altını çizen Başkan Öztürk "Konya'mızın köklü geçmişini geleceğe aktarma gayretindeyiz. Bu anlamda Konya Ticaret Odası olarak, sorumluluğumuzun farkındayız. Bir yandan şehrimizin ticari hayatına değer katan, şehrimizin ekonomik altyapısını güçlendiren çalışmalar yürütürken diğer yandan da her alanda daha iyi bir Konya inşa etme hedefine katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Bu doğrultuda hazırladığımız, şehrimizin geldiği noktayı rakamlarla kolektif bir şekilde ortaya koyan "Konya Ekonomi Raporu 2024”ün şehrimizin inşasında atılan önemli bir harç olduğunu düşünüyorum” dedi.
KONYA'NIN VİZYONUNA IŞIK TUTACAK
"Konya Ekonomi Raporu 2024”ün çok kapsamlı bir çalışmayla hazırlandığına vurgu yapan Başkan Öztürk, raporun Konya'ya dair önemli bilgiler içerdiğini, bu açıdan oldukça kıymetli olduğunu söyledi. Bu anlamda raporun Konya'nın gelecek vizyonuna ışık tutacağını kaydeden Başkan Öztürk şu değerlendirmelerde bulundu "Rapor, ilgili kurum ve kuruluşlardan yararlanılarak elde edilen veriler ışığında nüfus, eğitim, kültür-sanat, turizm, hayvancılık, tarım, enerji, dış ticaret, iletişim, ulaşım, istihdam, sağlık, yatırımlar ve ekonomi alanlarında Konya'nın geldiği durumu ortaya koymaktadır. Küresel rekabetin oldukça kızıştığı ve zorlaştığı bir dönemden geçtiğimizi göz önüne alırsak şehir olarak daha iyi planlama ve analiz yapmak durumundayız. Yapılacak planlamalara katkı sunmak amacıyla ortaya koyduğumuz raporun şehrimize yön vereceğini düşünüyorum. Köklü geçmişiyle büyüyen Konya'mızın, hedefleri de büyüktür. Konya iş âlemi olarak "Küresel rekabette öncü şehir” hedefiyle, yeni başarı hikâyeleri yazmak içim azimliyiz. Bu çalışmanın güçlü geleceğimizin rehberi olacağına inanıyor, raporun hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarımıza, veri sağlayan kurum ve kuruluşlara ve destek veren tüm paydaşlarımıza teşekkür ediyorum.”
RAPORDAN ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR ŞÖYLE
2024 yılı dünya ekonomisi için jeopolitik risklerin ve belirsizliklerin sürdüğü, küresel ticaretin yeniden şekillendiği, dijital dönüşümün hızlandığı bir dönem olmuştur. Rusya-Ukrayna Savaşı ve Orta Doğu'daki gerilimler risk iştahını tetiklemiş, ancak küresel ekonomi beklenenden daha dirençli bir performans sergilemiştir. Enflasyonda ılımlı düşüşle birlikte küresel ticaret canlanmaya başlamıştır. Konya, ekonomik zorluklara rağmen 2024 yılında güçlü bir direnç göstermiştir. Şehrin sanayi altyapısı, tarım üretimindeki liderliği, hizmet sektöründeki gelişimi ve girişimci ruhuyla ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam etmiştir. Organize sanayi bölgelerindeki büyüme, yüksek teknolojiye dayalı üretim kapasitesinin artması ve dış ticaretteki başarılar, Konya'nın ekonomik direncini bir kez daha ortaya koymuştur. Sanayi yatırımlarında sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm, tarımda iklim değişikliğine uyumlu üretim modelleri öncelikli hale gelmiş e-ticaret, lojistik ve dijital altyapı yatırımları hizmet sektörüne ivme kazandırmıştır.
Nüfus ve Demografi: Konya'nın nüfusu 2024 yılında 9.783 kişilik artışla 2 milyon 330 bin 024 kişiye ulaşmış ve Türkiye'nin en büyük 6. ili konumunu korumuştur. Erkek ve kadın nüfusu da oransal olarak artış göstermiştir. Nüfus yoğunluğu metrekare başına 1 kişi azalarak 59 kişi olarak gerçekleşmiştir. Ortalama hanehalkı büyüklüğü 3,21 kişiye gerilemiştir, ancak Türkiye geneline göre daha iyi bir durumdadır.
Eğitim: Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda öğrenim gören 428 bin öğrencinin 265 bini ilkokul ve ortaokul öğrencisidir. İlkokul öğrenci sayısı 4.004 kişi artarak 166.901'e ulaşmıştır. Mesleki ve teknik eğitimde 50.813 öğrenci sayısı ile önemli bir ağırlık bulunmaktadır. Konya, KYK yurtlarında yurt sayısı açısından 2. sırada, yurt kapasitesi açısından 3. sırada yer alırken özel öğrenci yurtları açısından 4. sırada yer almıştır. Konya'daki üniversitelerde toplam 8.724 akademik ve idari personel görev yapmaktadır. Yurt dışından gelen öğrenciler arasında en çok Suriye (1.365 öğrenci) önde gelmektedir.
Tarım: Konya, tarımsal üretimde Türkiye'de öncü konumdadır. Ancak, 2024 yılında yağış oranının azalması nedeniyle yer altı sularında düşüş ve %8,6 oranında rekolte kaybı ile bitkisel üretimde gerileme yaşanmıştır. Tarımsal üretim değeri 33,10 milyar TL olarak kaydedilmiştir. Konya, 13 üründe birinci, 15 üründe ikinci, 16 üründe ise üçüncü sırada yer almaktadır. Özellikle tahıl üretiminde (%12,6 payla) Türkiye'de ilk sırada yer almasına rağmen, toplam tahıl üretimi bir önceki yıla göre %16,7 azalmıştır. Şeker pancarı üretiminde %30,3'lük payla, havuç üretiminde ise %71,6'lık payla liderliğini korumuştur. Küçükbaş hayvan sayısı %4,7, büyükbaş hayvan sayısı ise %1,8 artmıştır. Ancak, kümese hayvanı sayısı %30,6, bal üretimi ise %27,2 azalmıştır. Konya, sertifikalı tohum üretiminin %21,4'ünü karşılayarak Türkiye'de birinci sıradadır. Tarımsal destekler 6,6 milyar TL olmuştur ki bu, Türkiye toplamının %7,24'ünü oluşturmaktadır. Organik bitkisel üretimde ciddi düşüşler gözlemlenmiştir (%76 buğday, %81 arpa, %31 kiraz, %53 çilek, %70 mercimek azalış). Baraj doluluk oranları ise 2023'teki %35,8 seviyesinden 2024'te ortalama %20,5'e düşmüştür.
Sanayi: Konya, 9'u aktif 12 adet organize sanayi bölgesi ve toplamda 150 sanayi sitesi ile sanayi yükünü sırtlamaktadır. Sanayi siciline kayıtlı işletme sayısı 2023'e göre %8,3 artarak 10.208'e yükselmiştir. En fazla işletmenin bulunduğu sektörler fabrikasyon metal ürünleri imalatı (%19,94) ve makine ve ekipman imalatıdır (%18,55). Konya Organize Sanayi Bölgesi (KOS), 3.075 hektarlık alanda 759 faal işyerinde 65 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. KOSGEB'e kayıtlı işletme sayısı %3,6 artarak 53.941'e yükselmiş ve Konya Türkiye sıralamasında 3. sıraya yerleşmiştir. KOSGEB destek tutarı %23,7 artışla 138,6 milyon TL olmuştur.
Dış Ticaret: Konya'nın ihracatı bir önceki yıla göre %6,5 artarak 3,58 milyar dolara ulaşmış ve kendi rekorunu kırmıştır. Dış ticaret hacmi %0,01 gerileyerek 4,9 milyar dolar olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı %264,8 ile Türkiye ortalamasının (%76,1) oldukça üzerindedir. En çok ihracat yapılan ülkeler Rusya (%9), Irak (%8,7) ve Almanya (%7,3) olmuştur. İmalat Sanayi, Konya ihracatının %94,1'ini oluşturarak zirvede yer almıştır. Makine ve Teçhizat imalatı (%34,8) en fazla ihracat yapılan alt sektördür. İthalat 1,35 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. En çok ithalat yapılan ülkeler Çin (%28,6), Rusya (%9,7) ve Almanya (%7,7) olmuştur.
İstihdam: Sosyal güvenlik kapsamındaki aktif çalışan sayısı %1,5 artarak 630.677 kişiye yükselmiştir. İŞKUR aracılığıyla işe yerleştirilenlerin sayısı %0,6 artarak 34.119 kişi olmuştur. İşsizlik ödeneği başvurularında Konya, Türkiye sıralamasında 61. sırada yer almıştır.
Bütçe ve Vergilendirme: 2024 yılında Konya'da Bütçe gelirleri yıllık %45,3, giderleri ise %91,5 artmıştır. Genel bütçe gelirlerinin %88'ini vergi gelirleri oluşturmuştur. Tahsilat oranı %99,3 ile son yılların en yüksek seviyesine ulaşmıştır.
Finansal Göstergeler: Nakdi kredilerde %38, gayrinakdi kredilerde ise %39 oranında artış görülmüştür. 2024 yılının son çeyreğinde Konya'da tasarruf mevduatı 156,04 milyar TL, diğer mevduat ise 77,36 milyar TL olmuştur. Altın mevduatında 29,8 milyar TL ile 8. sırada yer almaktadır.
Ar-Ge ve İnovasyon: Konya'da 22 Ar-Ge merkezi bulunmaktadır ve Türkiye'de 9. sırada yer almaktadır. Faydalı model başvurularında 198 başvuru ile 4. sıraya, tescillerinde 162 tescil ile 5. sıraya yükselmiştir. Tasarım başvurularında 1.910 başvuru ile 5. sıraya, tescillerinde 1.460 tescil ile 7. sırada yer almıştır. Konya Teknoloji Endüstri Bölgesi'nin (KTEB) ileri teknolojili çalışmalarıyla cari dengeye yılda 100 milyon dolar katkıda bulunmuştur.
Enerji: Elektrik tüketimi bir önceki yıla göre %9,1 artarak 7,4 milyar kWh'a yükselmiştir. Tarımsal sulama en çok elektrik tüketen sektör olmuştur. Doğal gaz tüketimi %13,1 artarak 943,7 milyon m³'e yükselmiştir. Konya, 1.229 MW'lık kurulu gücüyle lisanssız elektrik kurulu gücünde Türkiye'de ilk sırada yer almıştır ve bu gücün %98,8'i güneş enerjisinden kaynaklanmaktadır.
Çevre ve İklim: 2024 yılında 4.241 binaya enerji kimlik belgesi düzenlenmiştir. Sıfır atık belgesi bulunan bina/kurum sayısı 4.868'e ulaşmıştır. Toplanan atık miktarı %36,6 artarak 13.564 ton olmuştur. Konya'da su erozyonu miktarı 21,9 milyon ton olarak gerçekleşmiş, bunun %65,8'i meralarda, %28,7'si tarımsal alanlarda yaşanmıştır.