Hurda teşviki ve ÖTV indirimiyle ilgili gelişmeler gündemdeki yerini korurken, bu konudaki haberler ikinci el araç piyasasında hareketliliğe neden oldu. Söz konusu teklifin kabul edilmesi halinde, özellikle ticari araç sahipleri için önemli avantajlar sunması bekleniyor. Peki, hurda araç ÖTV indirimi ne zaman başlıyor, son durum nedir? İşte, hurda teşviki 2025 hakkında detaylı bilgiler
25 Yaş Üstü Araç Sahiplerine ÖTV'siz Sıfır Araç Desteği
Hurda Teşviki Meclis'ten geçti mi, yürürlüğe girdi mi son dakika haberleri ile gündemde yer alıyor. Hurda araç ÖTV muafiyeti son durum bilgileri neler? Hükümetin yeni teklifine göre, 25 yaş ve üzeri araçların yenilenerek ekonomiye kazandırılması amacıyla önemli bir düzenleme gündeme geldi. Bu kapsamda, eski araçların geri dönüşüme verilmesi teşvik edilecek ve sahipleri, Türkiye'de üretilen yeni bir aracı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden satın alabilecek.
Düzenlemenin Gerekçesi
Yetkililer, bu teşvikin amaçlarını şu şekilde sıralıyor:
İthal araç talebini azaltarak yerli üretimi teşvik etmek,
Akaryakıt israfının önüne geçmek ve daha çevreci araçları teşvik etmek,
Trafik güvenliğini artırarak eski ve riskli araçları trafikten çekmek,
Tamir ve bakım maliyetlerini azaltarak vatandaşlara ekonomik avantaj sağlamak.
Türkiye'deki Araç Sayıları ve Yaş Ortalaması
TÜİK verilerine göre:
2023 yılı sonunda Türkiye'de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 olarak açıklanmıştı.
2024 Ağustos ayı itibarıyla bu sayı 30 milyonu aşmıştır.
Türkiye'de trafikteki araçların yaş ortalaması 14,5 olarak hesaplanmıştır.
Araçların %25'i, yani yaklaşık 7,5 milyonu 21 yaş ve üzerindedir.
Yaşlı araçlar, yüksek tamir-bakım masrafları, çevre kirliliği ve trafik güvenliği açısından risk oluşturmaktadır. Bu nedenle, 25 yaş ve üzeri araçların geri dönüşüme kazandırılması büyük önem taşımaktadır.
Teşvikten Kimler Yararlanabilecek?
Bu düzenlemeyle birlikte, 25 yaşını doldurmuş araçlarını geri dönüşüme veren vatandaşlar, Türkiye'de üretilen yeni araçları ÖTV'siz satın alabilecekler. Bu adım, çevresel ve ekonomik faydalar sağlayarak hem tüketicileri hem de otomotiv sektörünü desteklemeyi hedefliyor.
Şoför Esnafına ÖTV ve KDV'siz Araç Desteği
Ticari araç sahibi şoför esnafını ilgilendiren önemli bir kanun teklifi sunuldu. Teklife göre, geçimini yalnızca bir araçla sağlayan şoför esnafı, mevcut aracını yenilemek ve en az 10 yıl boyunca ticari faaliyetlerinde kullanmak şartıyla satın alacağı yeni ticari araçta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) muafiyeti elde edebilecek.
Düzenlemenin Gerekçesi
Yetkililer, bu teşvik ile şu hedeflerin amaçlandığını belirtti:
Ticari taşımacılıkta kullanılan araçları yenileyerek daha güvenli ve konforlu ulaşım sağlamak,
Şoför esnafının mali yükünü hafifletmek, yeni araç alımını kolaylaştırmak,
Araç bakım ve onarım maliyetlerini azaltarak esnafa ekonomik destek sunmak,
Trafik güvenliğini artırarak yıpranmış araçları trafikten çekmek.
Türkiye'deki Ticari Araç Sayısı
TÜİK verilerine göre Türkiye'de toplam 30 milyonu aşkın araç bulunurken, bunların 6,5 milyonu minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonlardan oluşmaktadır. Ayrıca yaklaşık 100 bin ticari taksi faaliyet göstermekte ve 1,5 milyon şoför esnafı Türkiye Şoförler Odası'na kayıtlıdır.
Ticari araçlar, yoğun kullanıma bağlı olarak kişisel araçlara kıyasla daha hızlı yıprandığı için bakım-onarım masrafları esnaf için büyük bir yük oluşturmaktadır. Bu nedenle yeni bir araca sahip olmanın teşvik edilmesi, hem esnafın işini kolaylaştıracak hem de taşımacılık sektörünün daha sağlıklı işlemesine katkı sağlayacaktır.
Teşvikten Kimler Yararlanabilecek?
Bu düzenlemeyle, sadece tek bir araçla geçimini sağlayan şoför esnafı, 10 yıl boyunca ticari amaçla kullanmak şartıyla satın alacağı yeni ticari araçta ÖTV ve KDV muafiyetinden yararlanabilecek. Bu teşvik, şoför esnafının ticari faaliyetlerine kesintisiz devam etmesine ve daha modern, güvenli ve ekonomik araçlara sahip olmasına olanak tanıyacak.
Şubat 2025 ÖTV'siz Hurda Teşviki Kapsamındaki Araçlar
ÖTV'siz hurda teşviki yasasının çıkması halinde, hurda aracı bulunan vatandaşlar 300 bin ila 800 bin TL arasında değişen ÖTV indiriminden yararlanabilecek. Örneğin, 2 milyon TL değerindeki, motor hacmi 1600 cm³'ü aşmayan ve yüzde 80 ÖTV dilimine giren bir araçta 772 bin TL'ye kadar tasarruf sağlanabilecek.
Teşvik kapsamında, yerlilik oranı yüzde 40 ve üzeri olan modeller dikkate alınacak. Teklifin yasalaşması durumunda, 6 farklı markaya ait 12 model bu kapsamda değerlendirilecek.
ÖTV'siz hurda teşvikinden yararlanabilecek araçlar:
Togg T10X
Toyota CH-R
Hyundai Bayon
Hyundai i20
Hyundai i10
Ford Tourneo Custom
Ford E-Transit
Ford Transit
Fiat Fiorino
Fiat Egea Cross
Fiat Egea
VW Transporter
Ağır Hasarlı Araçların Trafikten Kaldırılması İçin Yeni Teklif
Yeni sunulan kanun teklifine göre, trafik kazaları veya doğal afetler sonucu ağır hasarlı hale gelen ve kullanılamaz duruma düşen araçların onarılıp yeniden trafiğe çıkarılmasının yasaklanması talep edildi. Bu düzenlemeye aykırı hareket eden özel veya tüzel kişilere 500 bin TL para cezası uygulanması önerildi.
Teklifte ayrıca şu maddeler yer aldı:
Ağır hasarlı araçların sadece yedek parça olarak satılmasına veya hurda olarak değerlendirilmesine izin verilmesi,
Sigorta şirketleri veya yetkili kurumların, bu araçları sadece yedek parça veya hurda olarak satabilmesi,
Ağır hasarlı araçları amacı dışında satan veya trafiğe çıkaran sigorta şirketlerinin faaliyet izinlerinin 6 ay süreyle askıya alınması.
Teklifin Gerekçesi
Yetkililer, bu düzenlemenin temel amacının trafik güvenliğini artırmak ve can kayıplarını önlemek olduğunu belirtti. Teknik açıdan güvenli olmayan araçların trafikte bulunmasının ciddi riskler taşıdığı vurgulandı.
Halk arasında "pert araç" olarak bilinen ağır hasarlı araçlar, her ne kadar onarımdan geçse de, bu onarımın yeterli olup olmadığının denetlenmesi zorluk yaratmaktadır. Özellikle hava yastığı, emniyet kemeri gergisi gibi hayati güvenlik parçalarının düşük maliyetle tamir edildiği veya işlevsiz hale getirildiği bilinmektedir. Bu tür eksiklikler, kaza durumunda can kaybı riskini artırmaktadır.
Trafik güvenliğini sağlamak ve araçların sağlamlığını garanti altına almak için bu tür önlemler alınmasının kaçınılmaz olduğu ifade edilmiştir. Ağır hasarlı araçların onarım sonrası tekrar trafiğe çıkmasının engellenmesi, hem can güvenliği hem de trafik güvenliği açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
(Meltem Gürbüz)
