Türkiye'nin en kalabalık 10. İli Kocaeli kırsaldan şehre göçün etkisiyle hızla büyüyen şehirlerden biri oldu.
Cumhuriyet'in ilanı sonrasında hızlı sanayileşme Kocaeli'nin önünü açtı.
İstanbul'a çok yakın olan ve ulaşım kolaylığı ile önemli bir sanayi şehri olan Kocaeli'nin İzmit ilçesine ilk kağıt fabrikası kuruldu.
Kocaeli'nin ilçesi il oldu!
1868 yılında belediye teşkilatı kurulan Adapazarı savaş zamanlarında Kafkasya ve Balkanlardan büyük göç aldı.
Uzun yıllar boyunca Kocaeli'nin ilçesi olan Adapazarı 1954'te çıkarılan yasa ile Sakarya adını aldı.
İl statüsüne geçen Sakarya'nın merkezi de Adapazarı oldu. Sakarya'nın ilk valisi olan Nazım Üner, 1 Aralık 1954'te göreve başladı.
Göç devam etti
Tarım ve ticaretin hızla geliştiği Sakarya'ya göç durmadan devam etti.
Karadeniz bölgesinin yanı sıra Bulgaristan ve Yunanistan'dan gelenler nüfusu hızla artırdı.
Şeker Fabrikası, Tarım aletleri fabrikası ve Vagon Fabrikasının açıldığı şehir kırsalda yaşayan insanları kendine çekti.
Köy olarak kurulmuş!
1573 yılında köy olan, 1646 yılında nahiye ilan edilen Adapazarı, 1658 yılında tekrar köy yapıldı.
Takvim değiştikçe Adapazarı'nın statüsü değişiyordu.
1692'de kadılık olan Adapazarı, 1742 yılında tekrar nahiye oldu.
Osmanlı Devleti idaresinde ilçe olarak kalan Adapazarı, Kocaeli sancağına bağlıydı.
Köy olarak kurulup Büyükşehir oldu!
482,109.70 hektarlık alanı 16 ilçesiyle büyükşehir statüsü kazanan Sakarya hızlı kalkınmaya ayak uydurarak büyüdü.
Adapazarı bugün Sakarya ismi ile Türkiye ekonomisine büyük katkı sağlayan en büyük şehirlerden biri haline geldi.
(Mustafa İlker Şen)