Yön bulma kabiliyeti, bazı insanlar için doğal bir yetenek iken bazıları için zor bir beceri olabiliyor. Ancak son dönem araştırmalar, bu yeteneğin geliştirilebileceğini gösteriyor.
Temple Üniversitesi Psikoloji Profesörü Nora Newcombe, farklı çevrelerde deneyim kazanmanın yön duygusunu güçlendirdiğine dikkat çekiyor. Newcombe'a göre yetişkinlere sunulan fırsatlar da önem taşıyor.
Londra ve York Üniversiteleri'nde çalışan filozof Pablo Fernandez-Velasco ise cinsiyet faktörünün etkisinin hafife alındığı görüşünde. Fernandez-Velasco'ya göre hareket, keşif ruhu yön duygusunun motorudur.
İki uzman da yetişkin beyinlerinin hala esnek olduğu kanısında. Newcombe özellikle çocukluktan gelen yanlış kanıları yıkmanın önemine işaret ediyor.
Araştırmacılar, mekansal becerilerin bilim ve mühendislik gibi alanlarda daha gelişmiş olduğuna dikkat çekiyor. Bunun yanında doğal ipuçlarından faydalanmanın, korkuları aşmanın etkisi üzerinde duruyor.
Tüm bu verilere göre yön duygusunun geliştirilmesi mümkün görünüyor. Peki sırrı nedir?
Çocukluktan Beri Tecrübe Kazanmak Önemli
Yön bulmanın temelleri çocuklukta atılır. Oryantiring, pusula kullanma gibi etkinlikler erken yaşlarda deneyimlenmeli. Philadelphia'daki Temple Üniversitesi'nden Psikolog Nora Newcombe'a göre, farklı ortamları tecrübe etme fırsatı yakalayan çocuklar ilerde daha iyi yön bulurlar.
Kadınlara Alan Açmak Gerek
Newcombe'a göre çoğu toplumda kadınların keşif alanı kısıtlıdır. Bunun da yön duygusunu olumsuz etkilediği düşünülüyor. Londra Üniversitesi'nden filozof Pablo Fernandez-Velasco, cinsiyet faktörünün önemsenmediğini savunuyor.
Farklı Branşlar Yön Duygusunu Geliştirir
Newcombe'ın çalışması, jeologların psikologlardan daha iyi yön bulma yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. Bilim, mühendislik gibi alanlar beynin mekansal yeteneğini geliştiriyor.
Doğal İpuçlarına Odaklanmak Faydalı
Güneş, rüzgar, ağaç dalları insanı yönlendirebilir. Bu ipuçlarını fark edebilmek için eğitim gerekir. Newcombe pek çok insanın dikkat etmediği ipuçları olduğunu söylüyor.
Deneyim Kazanmanın Yolları
Oryantiring, yelken, taksi şoförlüğü gibi işler yeteneği artırır. Yerel kulüplere katılmak da fayda sağlayabilir. Fernandez-Velasco hareketin, gelişimin itici gücü olduğunu belirtiyor.
Korkuyu Yenmek Gerekir
Yeterli cesaretle keşfe çıkmak yön duygusunu ilerletir. Pek çok yetişkinin "mekansal anksiyetesi" var, bunu aşmak önem taşır.
Uyku Önemlidir
54 yaş üstü kişilere yönelik bir araştırmada geceleri 7 saat uyumanın yön bulmaya olumlu katkısı olduğu anlaşıldı.
Deneyim Kazanmak Her Yaşta Mümkün
Newcombe ve Fernandez-Velasco yetişkinlerin de çalışarak bu yeteneği geliştirebileceğine inanıyor. Keşif ruhu, deneyim ve eğitim etkili yöntemlerdendir.
