TÜİK, 2024 yılına ilişkin girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistiklerini açıkladı. Buna göre; 2024 yılında 179 bin 673 girişim ihracat, 318 bin 603 girişim ithalat yaptı. Toplam ihracatın yüzde 18,8'ini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, ihracat yapan tüm girişimlerin yüzde 75,6'sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 17,5, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,2, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 44,4 oldu. Toplam ithalatın yüzde 11,1'ini 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 11,7, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 18,5 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı yüzde 58,7 olurken; bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin yüzde 1,1'ini oluşturdu.
İHRACATIN YARISINDAN FAZLASINI SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER YAPTI
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 56,5'ini, ithalatın ise yüzde 47,3'ünü sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 39,0, ithalattaki payı ise yüzde 38,5 düzeyinde gerçekleşti. Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler yüzde 68,6 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise yüzde 89,0 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hakimiyeti devam etti. Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler yüzde 80,5 pay ile öne çıktı. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 29,1, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 66,2 oldu.
SANAYİ SEKTÖRÜNDE İHRACATININ YÜZDE 47,5'İNİ AB ÜLKELERİNE
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının yüzde 47,5'ini AB ülkelerine, yüzde 14,3'ünü AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve yüzde 11,9'unu Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yaptı. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 64,8'ini sanayi, yüzde 32,2'sini ticaret, yüzde 3,0'ını ise diğer sektöründeki girişimler yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 33,6'sını AB ülkelerinden, yüzde 26,1'ini diğer Asya ülkelerinden, yüzde 17,8'ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla yüzde 35,1 pay ile AB ülkeleri, yüzde 29,6 ile diğer Asya ülkeleri ve yüzde 15,9 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İMALAT SANAYİNDE İHRACATIN YÜZDE 58,3'Ü SANAYİ SEKTÖRÜNDE
İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 58,3'ünü, ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 37,7'sini ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,5'ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,9'unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri, yüzde 1,2'sini de madencilik ve taşocakçılığı ürünleri oluşturdu. İmalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 44,8'i ticaret, yüzde 44,2'si sanayi ve yüzde 11,0'ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 75,8'ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 3,7'sini madencilik, taşocakçılığı ürünleri, yüzde 3,5'ini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İHRACATIN YÜZDE 49,8'İNİ İLK 500 GİRİŞİM GERÇEKLEŞTİRDİ
İhracatın yüzde 49,8'ini, ithalatın ise yüzde 64,6'sını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 8,5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 13,8'ini gerçekleştirdi. Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 14,4, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,9 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin sanayi sektöründeki payı yüzde 19,9, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,9 oldu.
Girişimlerin yüzde 37,7'si tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,2'si iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 3,1 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 57,6 oldu. Girişimlerin yüzde 71,2'si, tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 14,4'ü, iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 0,8 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 57,9 oldu.
Kaynak: DHA
