Sosyal anksiyete bozukluğunu daha net açıklayacak olursak; beklenmedik durumlardan, tanıdığı veya tanımadığı insanlar tarafından tarafından izlendiğinde yoğun bir şekilde korku hissetmesini ifade eder. Bu tip durumlar yaşayan insanlar büyük bir endişe hissi taşırlar ve hissettikleri bu korkudan kaçmak için sürekli çabalarlar, bu şekilde davranırken de hayatlarının tüm dengesini bozabilirler.
Sosyal kaygı bozukluğunun temellerini ise toplum içinde izlenme, yargılanma korkusu ya da utanma korkusu atmaktadır. Bu kişiler genelde kendilerini yetersiz hisseder ve insanların hakkında kötü düşüncede olacağını varsayarlar. Böylece daha utangaç, daha içe kapalı ve daha asosyal bireylere dönüşürler. Yaşam kalitesini düşürdüğü gibi kişinin toplumda kabul görmüş bir birey gibi hissetmesini de engeller. Bu hal ise anksiyetenin yanında bir de depresyonu tetikleyebilir. Kişi problemleriyle kendi başına başa çıkamıyor ise destek alması önerilmektedir.
Sosyal Kaygının Sebepleri Nelerdir?
Sosyal kaygı yaşayan insanlar genelde bu sorunla sadece kendilerinin boğuştuğunu zannederler fakat bu sorunu yaşayan insanlar hepimizin tahmininden daha fazladır. Sosyal anksiyete bozukluğunu tetikleyen durumlar farklı olabilir.
İnsanların çoğu sosyalleşirken kaygı hissederler. Belli bir orana kadar kaygı hissi insanlar için son derece normaldir. Fakat kaygı boyutu arttıkça bazı sıkıntılar ile kişinin mücadele etmesi gerekektir. Kaygının sebepleri arasında yabancılarla diyaloga girmek, parti ya da düğün gibi etkinliklere katılmak, sosyal ortamlarda bulunmak ve kalabalık önünde konuşma yapmak bulunmaktadır. Sosyal kaygıyı tetikleyen etkenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Farklı ve daha önce tanınmayan yeni insanlarla tanışmak
- Topluluk veya seyirciler önünde konuşma gerçekleştirmek
- Beklenmedik bir anda insanların ilgisini çekmek
- Bir iş veya bir aktivite yaparken izlenmek
- Alayla alınmak veya eleştirilere maruz kalmak
- İş yerindeki müdürü veya kendisi için önemli kişilerle konuşmak
- Randevu talebi almak
- Toplantıda konuşma yapılması için davet edilmek
- Halka açık tuvaletleri kullanmak mecburiyetinde kalmak
- Sınavlar esnasında
- Topluma açık yerlerde yemek ve içmek
- Telefon görüşmeleri yapmak
- Düğünler veya diğer sosyal aktivitelere katılmak
Sosyal Anksiyete Belirtileri
Sosyalleşirken gergin olmak, sosyal kaygı bozukluğu ya da sosyal fobi anlamına gelmez. Çoğu insan arasıra utangaçlık veya çekingenlik hissedebilir fakat bu günlük hayata engel teşkil etmez. Ancak sosyal kaygı bozukluğu ise günlük hayatınızı yaşamayı engeller ve büyük problemlere sebebiyet verir .
Normal şartlarda bir konuşma esnasında heyecanlanmak gayet doğaldır. Bu durum sosyal kaygından dolayı oluyor, günler ve belki de haftalar öncesinden telaş yapmaya ya da kaygılanmaya sebebiyet verebilir. Sosyal anksiyete bozukluğunda görülebilen duygusal belirtileri sizler için sıralıyoruz:
- Günlük ve sıradan sosyal durumlarda aşırı aşırı kaygılanma
- İleriki bir tarihte olsa dahi bir sosyal aktiviteden günler ve haftalar önce kaygı, stres ve endişe duymak
- Tanıdık veya tanıdık olmayan kişiler tarafından izlenmekten ya da eleştiri almaktan korkmak
- Utanılacak veya alay konusu olacak hareketler yapmaktan korkmak
- Diğer insanların, kişideki anksiyete durumunu fark etmesinden korkmak
Sosyal Anksiyetenin Neden Olduğu Fiziksel Durumlar
Bir de bu durum ortaya çıkardığı bazı fiziksel durumlar söz konusudur. Yaşanan her içsel durumun vücudumuzun üzerinde bazı etkileri her zaman söz konusudur. Ortaya çıkabilecek fiziksel durumları sizler için sıralıyoruz:
- Yüzün ve yanakların kızarması
- Nefes alırken darlık hissetmek
- Mide bulantısı ve midede ağrısı
- İstemsiz titremeler ve sarsılmalar
- Kalp atışında gerçekleşen hızlanmalar ve göğüste kendini belli eden sıkışma durumu
- Aşırı terleme, sıcak basma ya da ateşinin olduğunu düşünme
- Bayılacağını sanmak
Sosyal Anksiyetenin Davranışlar Üzerinde ki Belirtileri
Sosyal anksiyetinin birde kendini kişinin davranışlarında belli etme durumu söz konusudur. Psikolojik durumlar insanların hal ve davranışları üzerinde bazı etkilere sebep olmaktadır. Sosyal anksiyetinin davranışlarda görülen belirtilerini sizler için sıralıyoruz:
- Günlük hayatı yaşamayacak derece sosyallikten kaçmak
- İnsanların dikkatlerini üzerinde toplamaktan kaçınmak ve utanma duygusunu hissetmemek için sessiz olmak ve devamlı arka planda kalmaya çalışmak
- Her nereye giderse gitsin yanında sürekli bir arkadaş götürmek ister, tek olmaktan çekinir
Sosyal Anksiyetenin Üstesinden Gelmenin Yolları
Sosyal anksiyete rahatsızlığından muzdarip olan kişiler bu durumun düzeltilemez olduğunu düşünselerde, bu zor problemin üstesinden gelebilmek için bazı yapılması gerekenler elbette vardır. Sosyal anksiyeteden kurtulabilmenin yollarını sizler için adım adım derledik:
- Olumsuz düşüncelere karşı savaşın ve bu düşüncelere teslim olmayın. Sosyal anksiyete bozukluğu ya da sosyal fobinin belirtileri görüldüğünde kaçmaya çalışmak yerine bu durumu kabullenerek zihinsen bir meydan okuma gerçekleştirmek gereklidir.
- Sosyalleşirken beliren korkuların altında ki nedenleri belirlemeye çalışılmalı. Daha sonra da tespit edilen noktalara karşı tedbirler alınmalı.
- Ankisyeteye neden olan düşünceler analiz edilmeye çalışılmalıdır. ve onlara meydan okuyun. Olumsuz düşünceleri tanımak için kendinize bazı sorular sorun. ‘‘Gerçekten insanlar bana mı bakıyor? Yapacağım iş görüşmesini gerçekten mahvedebilir miyim?'' gibi sorular sorarak doğru cevapları belirleyin.
- Nefes kontrolünü öğrenmek büyük fayda sağlayacaktır. Kaygı durumlarında ilk bozulan ve normalliğini yitiren nefes almadaki düzen olur. Hızlı nefes almak anksiyetenin artmasına ve belirtilerinin fazlalaşmasına neden olacaktır. Nefsinizi yavaşlatmak ise sakinlik verir ve kaygının yok edilmesine yardımcı olur. Bu konuda kişiler kendilerini geliştirmek için nefes egzersizleri yapabilirler.
- Kendiniz yerine başkasını odak almayı deneyebilirsiniz. Çoğu kişi endişelime olma durumuna meyillidir. Endişe altındayken tüm insanların size baktığını ve sizin hakkınızda konuştuğunu düşüneceksiniz. İşte bu durum kaygı çok fazla şekilde arttırır. Böyle bir durumda kişi kendine değil etrafında ki diğer insanlara odaklanmalı ve onları takip etmelidir. Bu sayede onlarla iletişim kurabilir ve gerçekte düşündüklerini öğrenebilir, kaygılarınızın aslında boşuna olduğunu anlayabilirsiniz.
- Korkularla yüzleşilmeli. Sosyal kaygıyla baş edebilmek için yapabileceğiniz belkide en doğru adım bu olabilir. Korkularınızdan ve kaygılarınızdan kaçmak anksiyetenin ilerlemesine neden olacaktır. Kaçma eylemi anksiyeteyle mücadele etme yöntemlerini geliştirmenizi engelleyecektir. Cesaret insanlara bahşedilmiş en büyük güçlerdendir, cesaretinizi kullanmayı muhakkak denemelisiniz.
- Daha fazla sosyal olabilmek için çaba gösterilmelidir. Sosyal ortamlara dahil olmak için mücadele edilmelidir. Böylece zamanla sosyal fobi ile baş etmenin daha da kolaylaştığı görülecektir. Hatta bu noktada gönüllü olarak yardım kuruluşların bünyesinde faaliyetlere de katılabilirsiniz. Aynı zamanda iletişim konusunda kendinizi geliştirin. Bunu yapmakta zorluk çekiyorsanız yardım almayı deneyebilirsiniz.
Sosyal Kaygıyı Harlatan Düşünceler
Yararı olmayan ve kişiye zararı dokunan bazı düşünceler mevcuttur. Anksiyeteyi derinleştiren ve kişi çıkmaza sokak bu zararlı düşünceleri sizler için sıralıyoruz:
•Zihin okuma: Diğer insanların ne düşündüklerini bildiğini varsayarak insanların olumsuz düşüncelerinin farkında olduğunu zannetmek.
•Tahmin Etmek: Çoğunluklar kötü şeylerin olacağını düşünerek geleceği adeta bir falcı gibi tahmin edebildiğini düşünmek.
•Felaket Senaryoları Kurmak: Olayları olduğunda daha kötü bir şekilde ele almak. Pireyi deve yapmak tamda bu durum için güzel bir örnek teşkil eder.
•Kişisel Bakmak: Sürekli olarak insanların kendisinden negatif bir elektrik aldığını düşünmek. Etrafta gerçekleşen çoğu konuşmanın kişi kendisi ile alakalı olduğunu düşünür.
Kaynak: Haber Merkezi
