Konyalıların yıllardır dilden dile aktardığı, "Eskiden Konya denizdi” söylemi aslında bir efsane değil, bilimsel bir gerçeğe dayanıyor. Araştırmalara göre Konya Ovası, binlerce yıl önce devasa bir göle kaplıydı.
12 Bin Yıl Önce Dev Göl
Bilim insanlarının ortaya koyduğu verilere göre, Holosen çağından önce Konya Ovası tamamen buzullarla kaplıydı. Küresel ısınma sonucu buzulların erimesiyle bölgeye büyük miktarda su doldu ve bu su kütlesi binlerce yıl boyunca varlığını sürdürdü. Bu nedenle Konya Ovası, yaklaşık M.Ö. 10.000 – 8.000 yılları arasında "Büyük Konya Gölü” olarak bilinen dev bir göl alanıydı.
Çatalhöyük ve Boncuklu Höyük Göl Kenarında Kuruldu
Anadolu'ya gelen ilk insanlar, gölün kıyılarında yaşamaya başladı. Konya'daki en eski yerleşimlerden Boncuklu Höyük ve ardından tarihin ilk şehirlerinden biri kabul edilen Çatalhöyük, bu gölün kenarında ortaya çıktı. Arkeolojik bulgular, gölün insan yaşamında hem tarımın başlangıcı hem de balıkçılık ve sazlık kültürüyle önemli rol oynadığını ortaya koyuyor. Konya'nın ilk sakinleri göl kenarı olduğu için burayı mekan tuttular.
Gölden Ova'ya, Ovadan Çöl Tehlikesine
Zaman içinde sular çekildi, göl buharlaştı ve bugünkü Konya Ovası ortaya çıktı. Ancak izler tamamen silinmedi. Günümüzde hâlâ Hotamış Bataklığı ve çevresinde Büyük Konya Gölü'nün kalıntılarına rastlamak mümkün. Yüz yıl öncesine kadar ovanın pek çok noktasında çok sayıda gölete rastlamak mümkündü. Konya şehir merkezinin hemen yanıbaşında bulunan günümüzde Aslım bölgesi olarak bilinen alanda yakın zamana kadar devasa bir bataklık bulunuyordu.
Uzmanlardan Uyarı
Bugün ise tehlike tersine dönmüş durumda. Yeraltı sularının hızla tükenmesi ve kuraklığın artmasıyla Konya Ovası'nın gelecekte "çölleşme riski” taşıdığına dikkat çekiliyor. Uzmanlar, "Bir zamanlar dev bir göl olan Konya, şimdi tamamen çöl olma tehlikesi ile karşı karşıya….” uyarısında bulunuyor.
(Cumali Özer)
