Türkiye'nin yüzölçümü bakımından en büyük ili olan Konya, 40 bin 838 kilometrekarelik toprak alanıyla dünyanın da en büyük yerel yönetimlerinden…Bazı ilçeleri il olabilecek büyüklükte. 1980'lerin sonlarında Ankara kulislerinde bazı ilçelerin il yapılacağı konuşulunca, Konya'nın büyük ilçeleri harekete geçti.
Karaman'ın İl Oluşu, Ereğli'yi Üzdü
1980'lerde iktidarda Turgut Özal'ın ANAP'ı vardı. 1989'da yerel seçimler yapılacaktı ve iktidarda biraz yıpranmıştı. Bazı ilçeleri il yaparak durum üstünlüğü sağlamaya çalıştı. Türkiye'de ve Konya'da ilçeler arasında il olma yarışı başladı.
Bu süreçte Konya'dan iki ilçe, il olma hakkını kazandığını düşünerek Ankara'nın yollarını aşındırdı. Ancak tarihi misyonu ve güçlü desteğiyle Karaman öne çıktı. 1989'da çıkarılan kararla Karaman 70 numaralı plaka ile il yapıldı.
Bu gelişme, Konya'nın en büyük ilçelerinden Ereğli'de derin bir kırgınlık oluşturdu. Ereğli'nin il olamaması uzun yıllar ilçede konuşulan bir mesele haline geldi.
Son yıllarda unutulsa da Ereğli ile Karaman'ın arası hiç bir zaman 1989 öncesi gibi olmadı.
Beyşehir–Seydişehir Çekişmesi
1990'lı yıllarda ise yeni il yapılacak ilçeler gündeme geldi. Bu defa Konya'nın batısındaki iki komşu ilçe, Beyşehir ve Seydişehir harekete geçti. Özellikle dönemin iktidar partisi olan Doğru Yol Partisi içindeki Beyşehirli siyasetçilerin desteğiyle, Beyşehir'in il yapılacağı iddiaları güçlendi.
Bu söylentiler Seydişehir'de büyük tepki doğurdu. İlçedeki tüm siyasi partiler ortak bir kararla tabelalarını indirdi. Seydişehir halkı da siyasetçilerin arkasında durarak Ankara'ya yürüyüş başlattı.
Demirel Devreye Girdi
Durumun ciddiyetini gören dönemin Başbakanı ve DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, yardımcısı Necmettin Cevheri'yi helikopterle Seydişehir'e gönderdi. Cevheri, burada halka hitap ederek, Beyşehir'in il yapılacağı iddialarının asılsız olduğunu, böyle bir çalışmanın bulunmadığını açıkladı. Bu açıklama ile iki ilçe arasındaki gerilim sona erdi.
"Seydi-Bey” formülü
Tüm bu tartışmaların ardından bazı siyasilerin zaman zaman Beyşehir ve Seydişehir'in birleştirilerek "Seydi-Bey” adıyla yeni bir il yapılması formülü konuşulmaya başlandı. Konuşulmaktan öteye gitmeyen bu fikir şimdiye kadar gerçekleşmedi.
Seydişehir ile Beyşehir arasındaki bazen tatlı, bazen sert il olma rekabeti patlamaya hazır bomba misali hafızalarda üstü küllenmiş kor misali durmaya devam ediyor.
Akşehir- Ereğli tartışmaları
Dönemsel ‘il olma gündemleri'nde Konya'nın konuşulan bir diğer ikilisi, Akşehir ve Ereğli. Doğu-Batı aksında Konya'nın iki ucunda yer alan bu iki ilçesi de il olmak için yarışıyor. Anadolu'da birçok ilden büyük bu iki ilçe, olası bir haritada değişiklik yapma tasarrufunda akla ilk gelen ilçelerden. Her ikisi de il olmanın kendi hakkı olduğuna inanıyor. Ancak komşu olmadıklarından dolayı ilçeliler arasındaki rekabet diğerleri gibi sert değil. Ama yine de birbirlerini kıskanıyorlar. Konu gündeme geldiğinde her iki ilçe de il olmaya diğerinden daha layık olduğunu savunuyor.
(Cumali Özer)
