Tarımsal geçmişi yaklaşık 3 bin yıl öncesine dayanan ve halk arasında "termiye" olarak bilinen acı bakla, Konya'da kış aylarının vazgeçilmez ürünlerinden biri. Özellikle soğuk havalarda tezgâhlarda çıra ile yan yana satılan termiye, hem tarihi hem de sağlık açısından dikkat çekiyor.
Kökleri eski Mısır'a uzanıyor
Acı bakla, tarihsel kayıtlarda eski tarım ürünlerinden biri olarak geçiyor. İlk olarak Eski Mısır'da "termes” adıyla bilinen bu bitkinin, milattan önce 2000'li yıllara ait firavun mezarlarında bulunan evcilleştirilmiş tohumlarına rastlandı.
Festivalde tüketiliyordu
Mısırlıların "bahçe çayırları” anlamına gelen "Tshom ni Sime” adlı bahar festivalinde tuzlu bir atıştırmalık olarak mutlaka tüketilen termes (Termiye) , daha sonra İslamiyet'in kabulüyle birlikte adını Arapça'da "esintiyi koklamak” anlamına gelen "Sham el-Nessim” olarak değiştirdi.
Acı bakla üretiminde Konya zirvede
Türkiye'nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya Ovası, buğday, arpa, mısır ve şeker pancarı üretiminde olduğu gibi acı bakla üretiminde de lider konumda. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 verilerine göre Türkiye'de toplam 104 ton acı bakla üretildi. Bu üretimin yüzde 94'lük kısmı, yani 98 tonu yalnızca Konya'da gerçekleşti.
Şifa dağıtan yüzyıllık bitki
Termiye sadece geleneksel bir atıştırmalık değil, aynı zamanda doğal bir şifa kaynağı. Geleneksel ve tamamlayıcı tıpta sıkça kullanılan acı bakla, idrar söktürücü özelliğiyle vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı oluyor. Ayrıca böbrek iltihaplarının giderilmesinde de faydalı. Lapası ise, romatizma, siyatik ve eklem ağrıları gibi rahatsızlıklarda doğal bir rahatlatıcı olarak kullanılıyor.
(Mustafa İlker Şen)
