İnsanlığın gelişiminde önemli bir evre olarak kabul edilen Çatalhöyük, uzun yıllardır arkeologlar tarafından araştırılıyor. Yapılan kazılara göre Çatalhöyük Neolitik kenti insanlığın toplumsal hayata geçişinin en önemli basamağını oluşturuyor. Bu nedenle dünyanın her yerinden insanlar bu yeri gezmeye geliyorlar.
Aynı coğrafya içinde 2000 yılı aşkın süredir var olan köylerden kentsel yaşama geçişin en büyük kanıtı olarak görülen Çatalhöyük kenti, bugüne dek bulunan en eski ve en gelişmiş Neolitik Çağ yerleşim merkezi olarak kabul ediliyor. Avcılık ve tarımın başlangıcı gibi toplumsal gelişmelere tanıklık eden Çatalhöyük, bulunduğu yıllardan beri binlerce insan hakkında bilgi toplamaya çalışıyor.
Çatalhöyük UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Konya'nın önemli değeri olan turistlik yerlerin başında geliyor. Son yıllarda Çatalhöyük'ün çevresinde yapılan değişikliklerde dikkat çekiyor. Bunlardan biri Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilen Çatalhöyük Tanıtım ve Karşılama Merkezi oluyor.
Çatalhöyük paralı mı?
Çatalhöyük'ün girişi tamamen ücretsizdir.
Çatalhöyük açık mı?
Çatalhöyük Arkeolojik Sit Alanı her gün 09:00-17:00 saatleri arasında ziyarete açıktır.
Çatalhöyük'ün tarihçesi
Çatalhöyük, Orta Anadolu'da, günümüzden 9 bin yıl önce yerleşim yeri olmuş, çok geniş bir Neolitik Çağ ve Kalkolitik Çağ yerleşim yeridir. Doğu ve batı yönlerinde yan yana iki höyükten oluşmaktadır. Doğudaki Çatalhöyük (Doğu) olarak adlandırılan yerleşme Neolitik Çağ'da, Çatalhöyük (Batı) olarak adlandırılan batıdaki höyük ise Kalkolitik Çağ'da iskan görmüştür. Bugünkü Konya şehrinin 52 km güneydoğusunda, Hasandağı'nın yaklaşık olarak 136 kilometre uzağında, Çumra ilçesinin 11 km kuzeyinde, Konya Ovası'na hakim buğdaylık arazide bulunmaktadır. Doğu yerleşimini, en son Cilalı Taş Devri sırasında ovadan 20 metre yüksekliğe kadar ulaşan bir yerleşim birimi oluşturmaktadır. Ayrıca, batıya doğru da ufak bir yerleşim birimi ve birkaç yüz metre doğuya doğru da bir Bizans yerleşimi bulunmaktadır.
Höyükler kabaca 2 bin yıl kesintisiz iskan edilmiştir. Özellikle neolitik yerleşimin genişliği, barındırdığı nüfusu, oluşturduğu güçlü sanat ve kültür geleneği ile son derece dikkat çekicidir. Yerleşimde 8 bin üzerinde insan yaşadığı kabul edilmektedir. Çatalhöyük'ün diğer neolitik yerleşimlerden temel farkı, bir köy yerleşmesini aşıp kentleşme evresini yaşamakta olmasıdır. Dünyanın en eski yerleşimlerinden biri olan bu yerleşimin sakinleri, ilk tarımcı topluluklardan da biridir. Bu özelliklerinin bir sonucu olarak 2009 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine karar verildi.
Çatalhöyük yol tarifi
Çatalhöyük'e ulaşım Konya ya da Çumra ilçesi aracılığı ile mümkün olmaktadır. Konya'dan yaklaşık 50 km, Çumra'dan ise 13 km uzaklıkta olan Çatalhöyük'e ziyaret kişisel otomobiller, tur araçları ya da Çumra ilçesinden kalkan minibüsler ile sağlanmaktadır.
(Mustafa İlker Şen)
