Beyşehir'de asırlardan bu yana aileler arasında yapılagelen geleneksel çıtır tarhana, kışın sofraların vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alıyor. İlçede yaz döneminde havaların ısınmasıyla başlayan tarhana yapma telaşı yaz sonuna kadar devam ediyor.
Beyşehirli aileler, evlerinin önünde komşularının da destekleriyle imece usulü tarhana yapıyor. Uzun ve yorucu bir mesai sonrasında hazırlanan tarhanalar, kış aylarında sofralarda tüketiliyor, misafirlere ikram ediliyor.
Tarhana güneşte kurutuluyor: Nöbeti bile var
Kimi aileler çorbasını da yaparken, kışın yanan soba üzerinde ya da yağda kızartılarak, badem, ceviz ve fıstık gibi kuru yemişlerle çerez olarak yeniliyor.
Komşuların imece usulü hazırladığı tarhana, sofralara serilerek güneşte kurutuluyor. Yöre halkı, hava şartları ya da kuşların ürüne zarar vermemesi için tarhana başında nöbet tutuyor.
Islatmadan kurutmaya her aşama el emeği
Tarhana yapımında yoğurt, yarma buğday, tuz ve isteğe bağlı olarak tereyağı da kullanılıyor. Buğday, tarhana yapımından 1 gün önce ıslatılırken, yoğurtlar ise pişirilerek koyu ayran haline getiriliyor. Ayran, kazanlarda üzerine tuz da eklenip kaynayıncaya kadar pişiriliyor.
Kaynadıktan sonra ise dövme buğday eklenip karıştırılarak pişirme işlemi devam ediyor. Koyu kıvama gelince ise soğumaya bırakılıyor. Elde edilen tarhana bulamacı önce top şeklinde meleksi adı verilen işleme tabi tutulurken, daha sonra ise el ya da özel makinelerde yuvarlak şekil veriliyor.
Kurumaya hazır hale gelen tarhanalar ise çitler üzerine serilerek güneş altında kurumaya bırakılıyor. Aileler, güneş altında 2 gün boyunca kurutulan tarhanaların başında gün boyu sırayla nöbet tutarak kuş ve diğer sokak hayvanlarının ürüne zarar vermemesi için mesai yapıyor. Tarhanalar kuruduktan sonra ise kış mevsiminde tüketilmek üzere toplanıp saklanıyor.
Tarhana kurutmak için okul bahçesi, boş arsa ve teraslar devrede
Beyşehir'in taşra mahallelerinde yaşayan aileler tarhanayı güneşte kurutma konusunda yer için fazla sıkıntı yaşamazken, özellikle kent hayatında bu geleneği devam ettirmek isteyen şehir merkezindeki mahallelerde ikamet eden bazı aileler ise zorluklar yaşayabiliyor.
Sokak aralarına serilen tarhanalar, özellikle yolların bu yüzden tarhana için araç trafiğine kapatılması işlemi zaman zaman yolu kullanmak isteyen sürücülerle aralarında sorun yaşanmasına, şikayet konusu olmasına yol açabiliyor.
Bazı aileler tarhana kurutmak için sokak araları ve yol dışındaki farklı alternatifler olarak okul bahçelerinden ve boş arazilerden yararlanırken, imkanı olan bazı aileler ise evlerinin teras ve çatılarında bu işlemi gerçekleştirebiliyor.
Kaynak: Haber Merkezi
