Ramazanın son üçte birlik kısmına girdiğimiz şu günlerde bir nefis muhasebesi yapmak istedim. Malumunuz orğç sadece aç ve susuz kalmak değildir, evet bu önemli bir kısmıdır ama esas olan beynimizde, idrakimizde orucu tutmaktır. En basitiyle gerçek fakirleri bulup riyadan uzak yardım edebiliyor muyuz? En sevdiğimiz giysilerin aynından muhtaçları giyindirebiliyor muyuz? Vs. Vs.
. Oruç, insan için maddî bir perhiz olduğu kadar aynı zamanda mânevî bir perhizdir ve insan nefsi, yeme, içme konusunda dilediği şekilde hareket ettikçe, kişinin beden sağlığına zarar vermekle kalmaz mânevî hayatını zehirler, ruh sağlığını tehlikeye düşürür. Artık kalb ve ruhun emrettiklerini yapmak, gösterdiği yolda gitmek, o nefse zor gelir. İnsanı kendi istediği, canının çektiği istikamete doğru sürükleyip götürmeye başlar. İşte özellikle Ramazan-ı şerîf'te bir ay ve kısmen de nafile oruçlar vasıtasıyla, nefis, bir nevi perhiz ve riyazete alışır ve emir dinlemeyi öğrenir. İlâhî emre boyun eğerek helâl işleri bile terk ettiğinden, haramlardan çekinmek hususunda da tam bir meleke ve kabiliyet kazanır. Böylelikle bedenî olduğu kadar mânevî ve ruhî sıhhat ve âfiyete de kavuşur.
Özellikle mide Ramazanda adeta dinlenmeye ve bakıma alınır ancak iftarda birdenbire ve fazla yememek ve sahurdada hafif gıdalar almak suretiyle bu bakım tamamlanır. İnsanoğlu sanki dünyaya sadece yiyip içmek için gelmiş gibi, kalbi, ruhu, aklı, fikri ve sair bütün duyguları ile midenin ihtiyacını te'min, rızkını bulmak için seferber olur. Bütün duygularıyla midesini düşünür hâle gelmesi ise, insanı mânen alçaltır, hayvancasına bir hayatın sâhibi kılar. İşte Ramazan-ı şerîf orucuyla, her müslüman, bu dünyadaki vazifesinin, sırf mideyi beslemek onun ihtiyaçlarını te'min etmek olmadığını anlar. Her bir duygu ve cihazını, kendine mahsus ibâdet ve ulvî vazifelerinde istihdam eder. Bu sebeble, Ramazan-ı şerîf'te mü'minler, derecelerine göre, ayrı ayrı nurlara, feyizlere, mânevî sevinçlere mazhar olurlar. İşte Ramazanı Şerifi bu şekilde algılamak ve ruhuna uygun hareket etmek gerekir.
