Etinden, Sütünden, Gücünden Faydalandığımız Hayvanlar VI

KÖPEKLER: Bunlarda kırsal köylerin şehrin veya kasabaların kıyılarda kalan evlerinin yılmaz ve sadık bekçileridir. Süs köpekleri. av köpekleri. Kangal cinsi davar köpekleri, tazı olan seri koşan sadece av için beslenen köpekler, kuş avı için beslenen kuşcu olarak tabir edilen sırtı benekli köpekler, kurt köpekleri. Polisimize ve emniyet kuvvetlerine çok büyük yardımı olan muazzam bir koku alma duyusuna sahip köpekler sahibine çok sadıklardır. Burada da bir köpek hatırası anlatacağım. Bende gençliğimde av meraklısı idim 1975 yılları idi sanırım köyümüzde çok değerli bir av köpeği vardı bir akrabamızda. Köpek köyde dillere destan satılık diye duydum sahibi ihtiyardı ava gidemiyordu. Ben köpeğe talip oldum 500 lira dedi. Bir koyun 125 -130 lira idi. Köpeği 500 liraya aldım. Uzun süre avlandım çok ta avını yedik hem evimiz hem de akraba ve komşularımız. Anlatmak istediğim olay şu bir ava çıktığımda her yerler dağ taş karla kaplıydı. Köpeğim bir tavşanın peşine düşüp gitti akşam yaklaşıyordu dönmedi ben bekleyemedim çünkü kış günü idi hem soğuktan hem de ormanda gecenin tehlikesinden korktum eve kaçıp geldim av yeri ile köyümüzün arası en az 5 km re vardı. Gecenin saat 12 sinde köpek eve geldi dedi hanımım ben dışarı çıkmadı hanım ekmeğini vermiş köpek ekmeği yememiş evin içersine girmek için çırpınıyormuş. Hanım dedi ki köpek ekmeği yemedi galiba seni arıyor çünkü durmadan ava gittiğiniz yere doğru gidip geliyor ve eve girmeye çalışıyor bir bakar mısın dedi? Dışarı çıktım gel ben buradayım deyince köpek sevincinden bana adeta sarılıyor gözlerinden yaşlar akıyordu beni de duygulandırdı ve ağlattı demek ki ben olmasam o dağa evden adam götürebilecek kadar akıllı ve sadık bir dosttur köpek. Bu sadık köpeğin bir özelliğinden daha bahsedeyim genelde köpekler ufaklık yani yavru döneminde küçük çişini ayakta dikilirken yaparken dört ayağı yerde olmak üzere küçük çişini yapar ama bir yaşını doldurdu mu Allah ın onlara verdiği bir akılla ufak çişi geldi mi sağ arka ayağını kaldırır vücuduna sıçramamasına dikkat ederek çişini dışarıya doğru yapar buda bir köpeğin temizliğine dikkat ettiğinin ifadesidir. Burada bir hikâyeden söz edeyim. Hz Ali kerremallhü veçhe bir gün Medine kırsalına çıkmış bir bedevi ile sohbet ederken yanlarına bir ufak köpek gelmiş dört ayağı yerde iken küçük çişini yapmış. Biraz sonra bir büyük köpek yanlarına gelmiş oda arka ayaklarından birini kaldırarak çiş yapınca Hz. Ali Bedeviye bunun nedenini sormuş Bedevi yukarda izah ettiğimiz gibi durumu izah etmiş. Ali efendimiz oradan ayrılırken Bedeviyi Medine'ye gelirsen benim yanıma uğra demiş. Aradan zaman geçmiş bedevi efendimizi ziyaret varmış muhafızlar onu içeri almamış ısrarcı olunca Hz. Aliye girip sormuşlar efendim bir bedevi geldi ısrarla sizinle görüşmek istiyor deyince getirin o benim hocam çünkü bana köpeklerin işemesini öğretti diye cevap vermiş.

Bizim köylerimizde 250- 300 adet koyun veya keçi sürüsünü 2-3 köpeğe emanet edip kurttan ve çakaldan yırtıcı hayvanlardan koruyabilirler. Ayrıca insanların can ve mal emniyetini korumada da çok hassastırlar. Çiftleşme isteği dönemlerine kızanlama denir. Ve kızanlaması 20 gün kadar sürer. Bunlarında hamilelik dönemleri kediyle benzerlik arz eder ırklara göre değişiklik gösterse de ortalama 63 gündür yavru yapımları ise ırklara göre 1-3 ila 6-14 arasıda yavru yaparlar. Çok sadakatlidirler. Sahiplerini her türlü tehlikeye karşı gücü nispetinde korumaya çalışırlar. Ufak bir deyim anlatayım. Kedi ile köpek arasında şöyle bir konuşma geçecekmiş. Kedi benim sahibim bana hiç iyi bakmadı.(nankör kedi) buna karşılık köpek ise kediye sen evin içinde sahiplerimizin yanında yaşarken sana nasıl bakmazlar ben kapı önünde yattığım halde bana ne güzel bakarlardı sahiplerimiz hakkında nankörlük etme diye köpek sahibine karşı sadakatini öbür âlemde de gösterecekmiş.

KENE: Alın size son günlerde halkın şikayetçi olduğu iki tane muzır ve zararlı hayvan. Birinin gözü yok birinin g…t ü yok Eskiden insanlar ve hayvanlar üzerinden kan emici birçok zararlılar vardı örneğin bit, bu Zaralının ilk yumurtadan çıkanına(sirke)biraz büyüyüp canlanan hareket edene ise yavşak denirdi. Hatta eskilerin şöyle bir tabiri de vardı hasbel kader büyüyüp zengin olup ta başkalarını beğenmeyenlere. Enik büyüdü it oldu. Yavşak büyüdü bit oldu derlerdi. Tahtakurusu, pire. Bu tür zararlılar 40-50 yıl önceleri insanların baş belası gibiydi bunlar kan emdiği gibi çeşitli hastalıklara da davetiye çıkarırlardı alerjik hastalıklar veba, tifo, tifüs gibi çok çeşitli hastalık mikrobunun taşıyıcısı idiler. Şimdi şükür günümüzde onlar pek görülmüyor bazı yörelerde yinede olduğunu işitiyoruz ama genel olarak yok acaba onları kaybolması ile yeni yeni böcekler mi hâsıl oluyor topraktan diyesi geliyor insanın. Bu son yıllarda Sivas tokat Balıkesir ve daha birçok ilimizde bir zararlı kenenin olduğu ve insanları ısırması ile kırım Kongo öldürücü hastalığı bulaştırdığını üzülerek okuyor dinliyoruz. Bu keneşlerin üremelerinin yumurta yaparak ürediklerini biliyoruz ama yumurtasının hangi uzvundan hasıl olduğunu bilimsel olarak anlamış değilim. Her zalimin bir zulmü var denir ya onunda bir başka kuş yiyerek tükettiğini bununda kınalı ve çil olarak bilinen (Keklik) olabileceği konusunda bilim adamları hem fikirler.