Seyyar Satıcılar

İlk planda küçük sermaye olarak akla gelen bu esnaflar için genellikle bu yaklaşım doğrudur ama her zaman değil, daha doğrusu o kadar geniş marjda incelenebilir ki bazen mafyatik davranış, bazen de büyük sermayenin küçük  kolları olarak da görülebilir.


Araştırma Hastanesinin değerli Başhekimi Prof. Dursun Odabaş hocamıza düzenlenen son saldırı ile bu iş kolunun adeta ne kadar terbiyesizleştiğinin ve cüretkar hale geldiğinin bir kanıtıdır. Bu olayda emniyet güçlerinin de gerekli tedbirleri almayıp bir ihmal içinde olduklarını düşünüyorum. Ayrıca sağlık camiasına yönelen saldırılar ve de doktorların toplum nezdinde prestijlerini azaltma girişimleri de burada söz konusu olabilir.


Ancak her seyyar satıcıyı terbiyesizlikle suçlamak doğru değildir tam tersine büyük bir kısmı dar gelirli ve geçim sıkıntısı içindedirler, onlar istemez mi ki bir dükkanları olsun ve daha büyük bir sermayeyi çevirsinler. Zaten biraz becerikli ve de talihin yaver gittiği durumda seyyarlıktan hemen dükkancılığa terfi ederler. Aslında bir başka perspektiften baktığımızda ise seyyarlığın bir memlekette olması, o memleketin gelişme geriliğini ve fakirliğini henüz atlatamadığını gösterir. Burada sadece Belediyeyi suçlamak veya  bu durumdan sorumlu tutmakta doğru değildir, merkezi yönetimin uygun istihdam alanları oluşturarak bu sorunu minimale indirmesi gerekir.


Bir bakıma vergi vermeyerek veya az vergi vererek seyyarlar sabitlere göre haksızlık yapmakla beraber birçok seyyar durumunu iyileştirerek sabit hale gelip fazla vergi vermeyi yeğleyebilir.


Bu sorunun çözümü zor olmakla beraber bazı önerilerimiz olabilir. En önemlisi istihdam artırmaktır bu merkezi hükümetin işidir ama  belediyeler şehirlerdeki özellikle hastane ve okul önündeki seyyarları azaltmak için bina içi  kantin ve satış yerleri ihale edilirken en yüksek fiyat veren yerine mağduriyetini beyan edenlere verilebilir, böyle olmasına rağmen yinede fazla talip çıkarsa dönüşümlü verilebilir ama burada ehliyetinde aranması gerekir. Belediye tarafından çok işlek yerlerde küçük işyerleri oluşturulup, mağduriyet durumuna göre işletmeciye verilebilir. Kişilerin gelir ve mal varlıklarına göre ciddi vergi indirimi veya direkt  para yardımı yapılabilir veya çok gelir getiren işyerleri ihale edilirken çalışacak kişi sayısı ve kişi nitelikleri idare tarafından belirlenebilir. Bu tedbirler alınmadan seyyar satıcıların işlerine mani olmak özellikle belediyeleri vebal altına sokar.
 


Yazarın Diğer Yazıları