Dilruba, çok hoşuma giden bir ifadedir. Kulağa, gönle hoş geliyor. Söylenişinde bile bir tatlılık var.
Dilruba, Farsça bir kelime olup; Anlamı: "Gönül kapan, gönül alan” demektir. 'Dil', Farsçada 'gönül' demektir. 'Ruba' ise 'hırsız'. İkisi birleşince; Gönül çalan, gönül kapan, gönül alan olur. Kısaca, Gönül kapısı dersek sanırım yanlış olmaz.
Buradan hareketle; insana hoş gelen, insanları birbirine kenetleyen, yakınlaştıran, dostluk bağlarını perçinleyen, moda tabirle barışı sağlayan, İslâm'ın aradığı bir davranış biçimidir.
Kâmus-ı Türkî'de Dilruba; "Gönül alan, gönül kapan, herkesi kendine âşık ve meftun eden.” anlamlarına gelir. Gönül sadece kadın ismi değildir. Yalnızca herkesi kendine âşık ve meftun eden dilberler akla gelmemeli. Ruh alemini süsleyen, ruha şifa veren, tabir yerindeyse terapi olacak kadar psikolojik açıdan insana rahatlama sağlayan insanlar, manzaralar, yaratılmışlar vardır.
Dünya kurulduğundan beri dilrubalar eksik olmamıştır. Kur'an, dilruba ilkeler ortaya koyar. Bu ilkelere uyanlar da, dilruba tavır içine girer. Dilruba, sadece Edebiyat ve Tasavvuf alemine has bir tutum da değildir, olmamalıdır. Eğer böyle olmuş olursa, o zaman dilrubalarda kesinti ve kopukluk meydana gelir.
İnsan yaşadığı sürece, insanlar, bu dünyada oldukları müddetçe mutlaka dilruba tavırlar olacaktır. Dilruba söylemler, dilruba tavır ve davranışlardan söz ederken sadece Mevlana'yı, Şems-i Tebrizi'yi, Sadreddin Konevi'yi, Yunus Emre'yi, Hacı Bektaş'ı, Hacı Bayram'ı, Ebu Eyyube'l Ensari'yi…ele alıp, hatırlayıp, kendimizi bir kenara mı iteceğiz? Ne zaman dilruba gündeme gelirse, hep bu değerli insanların, mana erlerinin; yaptıkları, söyledikleri söz ve davranışlar mı bizim sohbetlerimizi süsleyecek? Hep eskilerden nakil mi yapacağız? Allah'ın verdiği aklı, fikri, düşünceyi devreye sokmayacak mıyız? Hiç elimizi taşın altına koymayacak mıyız? Dün; Tasavvuf büyükleri, peygamberler, veliler… Kur'an yolunda gitmişler, Kur'anı rehber kabul etmişler! Ya bugün? Evet bugün, yarın, yarından sonra…kıyamete kadar dilrubalar olmayacak mı? Olmasın mı? Kur'an, kıyamete kadar varlığını korumayacak mı? Evrensel değil mi?
Dilruba'da; empati, tatlı dil, sevgiye götüren yollar, nefreti, öfkeyi, kini, düşmanlığı, kavgayı, savaşı, yumrukları sıkmayı… bir kenara bırakmak, dünyayı cennet yapmak var…
Madem dilruba, gönül okşayan, gönle hitabeden bir yaklaşım, o zaman korkulardan, tehditlerden, tehlikelerden, cehennemden de söz etmek gerekecektir.
DİLRUBA kavramında şu hususlara dikkat etmek gerektir diye düşünüyorum; hep birlikte temiz toplumu oluşturmak, her şeyi başkalarından beklememek, kötümserlikten, olumsuzluklardan, başkalarına kara çalmak, leke sürmekten uzak durmak…
Yollar; ağır ağır ve sessiz alınır. Başarıya ulaşmak için; kimseyi kırmamak, incinmemek ve incitmemek, iyi bir satranç oyunu oynamak lazımdır.
- insanın kurdudur” denilen bir ifade var. Bu, bizim ifademiz değil. İslamî anlayışta, insanî yaklaşımda insan, insanın kurdu değil, dostu, destekçisi, yakınındaki refiki… olur. Her zaman, her zeminde, her durum ve şartta insanlar denetime tabidir. Benim yaptığımı; sen, o, bir başkası takip eder ve ona göre not verir. Bunun sonunda; "dürüst, akıllı, işi bilen, kimseyi incitmeyen, sözünde duran, çalışkan, ülkesi için gece gündüz demeden gayret sarf eden veya aksi sözler söylenir. Ayak kaydırmayı seven, hayatını, yalan, iftira, hakaret, düzmece işler üzerine kurgulayanlar, günün birinde sırt üstü düşer. Bunlar için; "azgın eşek sırt üstü düşer” veya "dirgeni yiyen sıpa, bir daha gelir mi sapa?” denir.
Kimse, bir başkasını, karakaşı, kara gözü için sevmez ve itibar etmez. Sevmek için; boyunun uzunluğu, karizması da yetmez. Söyledikleri, konuştukları; insanların istekleriyle örtüşüyor mu? İnsanlar o kimseyi dinleyince, "hah işte benim duygularıma tercüman oluyor, benim demek istediklerime, yapmak istediklerime bu adam veya adamlar cevap veriyor” diyebiliyor mu? Takip ediyorum adamda, yalan yok, hırsızlık yok, bol keseden vaad dağıtmak yok, konuşurken ayaklarının yere basmaması diye bir durum söz konusu değil gibi güzel duygulara sahip olabiliniyor mu?
Hz. Muhammed (SAV)'in; herkes tarafından benimsenen hususiyeti neydi? "Muhammed'ü-l Emin” oluşu değil mi? Müşrikler, her şeyi söylüyorlardı ama; "yalancı, dürüst değil” diyemiyorlardı! Bunun için mallarını, en kıymetli hazinelerini bile teslim etmekten çekinmiyorlardı! İnanç konusunda savaşa giriyorlar ama emin oluş noktasında tek referans Hz. Peygamberdi!
Bunu niçin söylüyorum? O, bizim için bir örnek, bizim için bir yol gösterici değil mi? Tabii; "inandık, Müslüman'ız” diyorsak. Lafla Müslümanlık olur mu? Her türlü; inanca, Kur'ana aykırı, Allah'ın ve resulünün hoşuna gitmeyen işler yapacağız, sonra; "elhamdülillah Müslüman'ım” diyeceğiz! İnsanlara şirin görünmek için; Allah'ı, Peygamberi, Kur'an'ı referans göstereceğiz fakat iş uygulamaya geldi mi yan çizeceğiz!
İnsanlar nazarında en hassas nokta; "din ve dini değerlerdir”. Bunları kendi menfaatlerimize, kendi çıkarlarımıza kullanamayız. Kullandığımız zaman iflas bayrağını çekmiş, itibardan düşmüş oluruz. Zaman zaman böyle kaymalar, din kisvesi altında insanları kandırmalarla karşı karşıya kalabiliyoruz. (23 EKİM 2021)
