"insanlık,” insan olmak”, "adam olmak ve adam kalmak”, "sevgide zirveye oturmak”, "ya olduğu gibi görünmek ya da göründüğü gibi olmak”, "kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapmamak”, "niçin yapmadığınızı söylüyorsunuz?”, "emir olunduğun gibi dosdoğru ol”…
Bunlar, güzelliklere yol açan iksir niteliğindeki söz ve uygulamalardır! Her birimiz bu tür sözleri hep söyleriz. Arkadaş sohbetlerinde eş dost muhabbetlerinde… durmadan dile getiririz. İyi de söylemek mi önemli, yapmak mı? Konuşmak, ahkam kesmek mi daha etkili? Yoksa uygulamak, icraat mı?
Atalarımız, "lafla peynir gemisi yürümez” derler. Bazen çok konuşmak yerine, küçük bir davranış çok etkili olur ve iz bırakır. Onun için, "örnekler göze hitap eder”, "üzüm üzüme baka baka kararır” denir. Dilin anlatamadığını çoğu zaman beden ve tavırlarımız anlatır. "beden dili” budur.
Her insan; iyiye koşar, kötüden kaçar. Sevgiden haz alır, kaba, çirkin, kötü, hoşa gitmeyen söz ve tavırlardan nefret eder. Bu özellik her insanda vardır. Daha genişletirsek, her canlıda vardır bu duygular. Bir hayvana, sevgiyle, merhametle yaklaşırsak, o da bize aynı şekilde karşılık verir.
Yaratıkların en şereflisi, en değerlisi insandır. Allah, en kutsal görevi yani peygamberliği insanlara vermiştir. İnsan, yalnız, tek başına yapamaz. Sosyal olmak, başkalarıyla el ele gönül gönüle hareket etmek, ihtiyaçlarını birlikte gidermek zorundadır. Bu açıdan baktığımız zaman, dağ başında, tek başına kalan bir insana, "ahlaklı, ahlaksız, iyi veya kötü” diyemeyiz. Zira onunla irtibata geçmedik. Bunun için dağ başındaki velilikten, şehirdeki velilik daha önemlidir.
