GİV üyesi firmaların broşür katalog ve dijital materyalleri de fuar standında sergilenerek yeni işbirliklerine kapı aralandı.
Tam bir Türk şehri olan Erdebil'de dil problemi yaşamadan ve oldukça cazip fiyatlarla mal tedariğinin sağlanabileceği görüldü. Şehrin tarihi ve turistik yerlerinin de gezdirildiği seyahatte tarihin önemli figürlerinden Şah İsmail'in kabrinin de bulunduğu külliye başta olmak üzere pek çok nokta gezildi. Heyet için özel bir konserin de düzenlenmesi ve gidilen her yerde heyetin çok iyi ağırlanması iki ülke arasında komşuluktan öte dil, din ve ırk bağlarının çok sağlam olduğu görüldü. Erdebil şehrinin en güzel otelinde ağırlanan heyete damak tadı Türkiye'ye çok benzeyen yemekler ikram edildi.
GİV Konya Şube Başkanı Fatih Ceylan ve GİV Van Şube Başkanı Mahmut Gedikli, Erdebil Valisi başta olmak üzere ilgili protokole etkinliğin anısına plaket takdim ettiler. Karşılıklı plaket ve hediyeleşmelerin ardından Erdebil eyaleti ve Gilan eyaletinin bazı ilçelerine de gidildi. Hazar denizine sahili bulunan güzel bir tatil durağı olan Rudsar'da şehir protokolü ile yemekli bir tanışma ve kaynaşma programı gerçekleştirildi. Programda pek çok mutabakat zaptı imzalandı. Türkiye'deki Karadeniz Bölgesi'ne ve kısmen Van'a benzeyen şehirde; tütünden çaya, pirinçten fındığa, muzdan kiviye çeşitli tarımsal mahsulün cazip fiyata ve kaliteli bir şekilde Türkiye'ye ihraç edilmesi ve ticaret hacminin genişletilmesi adına verimli istişarelerde bulunuldu. Ayrıca Gilan eyaletinin bazı köylerine de gidilerek köyde yaşayan kadınların Türkiye'deki meslek edindirme kurslarına benzeyen ve üretilen materyallerin sergileri gezildi. Gece çadırlarının merkezi motosuyla öne çıkan Kasım Abad Köyü bunlardan biriydi.
GİV Van şubesi Urumiye şehrinde iş geliştirme ve ikili görüşmeler için program yaparken GİV Konya Şubesi heyeti de İran'ın başkenti Tahran'da hem şehrin tarihi mekanlarını gezip hem de ticareti geliştirme adına görüşmeler yaptı. Tebriz, Erdebil, Tahran ve pek çok ilçeyi de kapsayan 6 günlük İran seyahati İmam Humeyni Havaalanında son buldu, ancak özellikle Türkiye'ye sınır kuzeydeki Türk nüfusun çoğunlukla yaşadığı bölgelerdeki insanların içtenliği görülmeye değerdi. Türkiye ve Türk insanından büyük beklentileri olduğunu açıkça söyleyen İranlı yöneticiler aslında halklarının bir nevi tercümanı oldular. Batı kültüründe hiç olmayan, doğuya, Müslümanlara daha çok da Türklere mahsus misafirperverlik ve ikramda bulunma gibi özelliklerle gerek ticaret gerekse turistik amaçlarla bölgeye gideceklerin rahatlıkla gezebileceği ve ticaret yapabileceği görüldü.
İran'daki programa iştirak eden GİV Konya Şube Başkanı Fatih Ceylan, "İran'ı hepimiz son dönemde İsrail ve Amerika'nın saldırılarıyla hatırlıyoruz. Neyle karşılaşacağımızı tam olarak bilmeden İran'a gittik. İran'ı ekonomik açıdan, sosyal açıdan, demografik açıdan ve siyasal açıdan değerlendirmek gerekir. Birincisi ekonomik açıdan; İran doğal gaz ve petrol kaynaklarına, zengin maden rezervlerine, enerji imkanlarına rağmen ambargoyla yaşamaya ve ekonomik olarak ayakta kalmanın yollarını bulmuş görünüyor. Bunlara rağmen fakirleştirilmeye çalışılan, dünyanın iktisadi sisteminin dışında tutulmaya çalışılan, bankacılık, kredi kartı ve farklı finans sistemlerinin dışında kalan bir ekonomi. İran'da azınlığın zengin olduğu gelir dağılımı adaletsizligi görülüyor. Tahran, Erdebil Gilan gibi eyaletlerin dışındaki Kum şehri gibi şehirlerin dışındaki alanlarda imkânsızlıklar ve yokluklar görülüyor. Kabuğunu kırabilenler yaptıkları işte başarılı olabilmişler, kıramayanlar ise gündelik işler, alım satım ve kendilerine yetebilecek boyuttaki tarımsal faaliyetlerle iştigal ediyorlar. Bunca imkana rağmen bir Müslüman ülkenin, bir komşu ülkenin bu durumda olması bizi üzüyor şahsen, lakin ticaret yapılabilir İran'la.
İkinci olarak sosyal açıdan değerlendirdiğimizde Türkçe konuşulan batı Azerbaycan eyaletlerine geçtiğimizde samimi, sıcakkanlı, misafirperver gönlünü açmış, aynı dili konuştuğumuz, aynı inançları taşıdığımız insanları görüyoruz. Büyük şehirlere geldiğimizde dilini anlayamadığımız, Farsça konuşan kesimlere geldiğimizde ise birbirinin üzerinden para kazanmayı hedefleyen küçük hesapları kar gibi gören büyük şehirlerin garibanlarını gördük. Biz oraya gittiğimizde zengin görünen onlara göre zengin olanlar idik. Bunu fark ettiklerinde her yolla turist muamelesine tabi tutmaya çalıştılar, bize ambargoları ambargoların onlara yaşattıklarını en son yaşanan İran İsrail saldırısıyla ilgili neler düşündüğümüzü neler hissettiğimizi sordular ve bir miktar da temkinli yaklaştılar belki bu ambargonun ve savaşın gölgesi altında bir baskıydı. Karşısındakinin kim olduğunu söylediklerinin nereye gideceğini bilemedikleri için ama ticaret yapılabilir İran'la.
Üçüncü olarak demografik açıdan değerlendirmek gerektiğinde biraz karışık bir toplum Türkmenlerin yaşadığı bölgeler daha rahat daha samimi bize karşı daha içten yaklaştıklarını gördük. Bütün zorluklara rağmen üretmeyi başarabildiklerini, dünyaya satmanın mümkün olduğuna inandıklarını gördük. Onlara ulaşan her tüccarla samimiyetle hassasiyetle ilgilendiklerini gördük. Tahran'a geldiğimizde ise daha çok farisilerin bulunduğu bölgelerde ise büyük şehirin getirdiği zorlukları gördük çalışma şartlarını ekonomilerini oradaki sosyal kimliklerini tanıma fırsatı bulduk biz Türküz deyince, Türkiye'den geliyoruz deyince bize gösterdikleri sevgiyi ve muhabbeti gördük bir kez daha.
Dördüncü olarak siyasal açıdan değerlendirmek gerekirse halkın da her yerde olduğu gibi zaman zaman yönetime itiraz ettiğini yanlış siyaset yapıldığına inandığını gördük, baskının yönetim için doğru olmadığını gördük. Bazı yasakların toplumda karşılık bulmadığını, doğru olduğu halde devletin dayatması olduğu için insanların kabullenmediğini gördük ve yasakları aşabilecekleri her anda aşacak bir yolu da bulduklarını gördük.
İran komşu ülke tarihsel bağlarımızın bulunduğu ülke soy bağlarımızın bulunduğu ülke din ve dil bağlarımızın bulunduğu ülke tüm zenginliklerine rağmen yokluğa ve yoksulluğa zorlanan ülke. Bunca yasağa ve ambargoya rağmen ABD menşeli cola içtiklerini gördük. Ambargonun delindiğini ve hem yönetimin hem de Amerika'nın istediklerini halka ulaştırdığını gördük" dedi.
GİV Van Şube Başkanı Mahmut Gedikli de yaptığı açıklamada, VAN İŞGEM ve GİV VAN Olarak İran Batı Azerbaycan Bilim ve Teknoloji Parkı ile yürüttüğümüz çalışmalar Urmiye'de imzaladığımız ikili işbirliği protokolü ile hayata geçti. İmza törenine Türkiye-İran Dostluk Gurubu Başkanı Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu ve Urmiye Konsolosu Müslüm Aygün de katıldı.
Türkmenoğlu yaptığı konuşmada, Urmiye ve Van'ın İran-Türkiye sınır ticaretindeki önemli rolüne değindi. Son dönemde iki ülke arasındaki mutabakatlara ve Cumhurbaşkanı Şehit Reisi'nin Türkiye ziyaretine atıfta bulunarak, ticaret hacminin 7-8 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkarılmasının ve turizmin 4 milyondan 10 milyon kişiye yükseltilmesinin hedeflendiğini söyledi.
Kaynak: Haber Merkezi
