Kethüdanın özellikle lonca içindeki çalışmalarında başlıca yardımcısı yiğitbaşı idi. Yiğitbaşı da lonca mensupları arasından seçilir ve seçim kadı tarafından onaylanırdı. Bazı büyük loncalarda birden fazla yiğitbaşı bulunabilirdi. Gedik düzenine geçildikten sonra aynı tür görevi yapan kişiye "vekil" denmiştir. Fütüvvet geleneğinin egemen olduğu 16. yüzyıldan önceki dönemde ise "nakib" olarak anılırlardı. Bu isim Mısır loncalarında 19. yüzyıl başına kadar yaşamıştır. Loncalarda çeşitli hizmetleri yerine getiren davetçi, bekçi, sucu gibi görevlilerden öne çıkan ikisi duacı ve çavuştur. Esnaf her sabah çarşıya geldiklerinde toplanır, duacı dua ve öğütte bulunur, sonra dükkanlar açılırdı. Bazı çarşı ve arastalarda bu tören için inşa edilmiş dua kubbesi denilen yerler vardı. Lonca içindeki işlevi tam olarak aydınlanmamış olan çavuşun ise daha çok lonca heyetinin kararlarının uygulanması ile (tıpkı divan-ı hümayun çavuşları gibi) görevli olduğu sanılmaktadır. Bazı yerlerde ise yiğitbaşının işlevini yerine getirmekteydi.
Kethüda, yaptığı görev karşılığında esnaftan toplanan belirli bir para alırdı. Bu husus mali sorunların ağırlaştığı 18. yüzyıl ortalarından itibaren devletin bu gelirlere müdahale etmesi sonucunu vermiş, gedik düzenine geçilmesinin yarattığı imtiyaz karşılığında devlet de kethüdalığı en çok para verene ihale edilen bir mukataa haline getirmiş, bundan kazanç sağlamaya çalışmıştır. Bu durum esnafın geleneksel düzenini ve özerk yapısını hayli zedelemiştir. Buna karşılık esnaf da etkili bir kamu yöneticisinin kethüdalığına rıza göstererek devlet katında güçlü bir korunma sağlama beklentisi içine girmiştir. Esnaf ve zenaatkar loncalarının icra organı niteliğindeki lonca heyeti.kıdemli ustalardan oluşurdu. Bunlar "ihtiyar ustalar", "müsin ve ihtiyar iş erleri", "nizam ustaları" , "söz sahipleri", "ileri gelenler", "esnafın muteberanı" ve "lonca ustaları" gibi çeşitli adlarla anılmışlardır. Genellikle beş kişiden oluşan bu kurulun resmi bir niteliği yoktu ama loncanın faaliyetleri üstünde yönlendirici bir rolü vardı. Kethüdanın bu kurulla ya da kuruldaki bazı üyelerle çalışmak istememesi durumunda farklı seçenekler ortaya çıkardı. Eğer birkaç üyeyi istemezse onlar için seçim yenilenir, aynı kişiler seçilirse kethüda ya istifa eder ya da onlarla {çalışmayı kabullenirdi. Eğer hepsini istemezse kurulla birlikte kethüda seçimi de yenilenirdi. Gene aynı kişiler seçilip de kethüda kabul etmezse bu kez kethüda istifa etmiş sayılır ve o görev için yeni bir aday belirlenirdi.
Lonca heyeti her ayın ilk ve üçüncü haftalarında cuma günü kethüdanın başkanlığında toplanırdı. Kethüda on beş günlük gelişmeleri açıklar, geçen toplantıda alınan kararların uygulanmasına ilişkin bilgi verir, o günkü toplantının gündemini belirlerdi.
Bu olağan toplantılarda genellikle esnafın birbiri hakkındaki şikayetleri dinlenir, çözülemeyecek durumda olanların kadıya götürülmesi kararlaştırılır, esnaf sandığından ödünç para isteyenlerin durumu görüşülür, bunun için araştırma gerekiyorsa bir ya da iki kişi bu işle görevlendirilir, esnafa duyurulması gereken hususlar saptanıp gereği kethüdaya bildirilirdi.
Ayrıca diğer loncalarla ilişkilerde doğan sorunların da önce kethüdalar heyetinde görüşülmesi için karar alınabilirdi.
