YENİ HARFLERİN SERÜVENİ -2

9 Ağustos 1928?de bir zamanlar Gazi şimdi Cumhurbaşkanı yeni bir rolde başöğretmenlikte göründü. Cumhuriyet Halk Partisi o gece Saray burnu Parkı’nda bir şenlik yapıyordu ve birçok ileri gelen simalar oradaydı.

Saat on bire doğru Cumhurbaşkanı da geldi ve bir süre sonra onlara bir konuşma yapmak üzere ayağa kalktı: “Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Arkadaşlar, bizim güzel ahenkli, zengin lisanımız yeni Türk harfleri ile kendini gösterecektir.

Asılardan beri kafalarımızı demir çerçeve içinde bulunduran, anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak mecburiyetindeyiz. Lisanımızı muhakkak anlamak istiyoruz. Bu yeni harflerle behemehâl pek çabuk bir zamanda mükemmel bir surette anlaşacağız.

Milletimiz yazısıyla, kafasıyla bütün âlem-i medeniyetin yanında olduğunu gösterecektir. Vatandaşlar yeni Türk harflerini çabuk öğreniniz. Bütün millete, kadına, erkeğe, köylüye, çobana, hamala, sandalcıya öğretiniz. Bu vatanperverlik ve milletperverlik vazifesi biliniz.

Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki bir milletin, bir heyet-i içtimâiyenin %10-20 okuma-yazma bilir %80?i %90?ı bilmezse bu ayıptır.” Diyordu. Adeta bir seferberlik çağrısı gibiydi. Bunu da ülke içinde gezilere çıkarak başlattı.

İslam âlimlerini toplayarak Kuranı Kerim’i Türkçe- Latin harfleriyle yazmalarını istediği gibi, uzman bilim adamlarını toplayarak en uygun gelen bir alfabe hazırlamalarını emretti. 1927-1928 yılları içinde çalışan bir bilim kurulu, Latin Harflerinden oluşan bir Türk alfabesini ortaya çıkardılar.

Atatürk'ün de bulunduğu kurul, yeni Türk harflerini, İstanbul, Sarayburnu'nda yapılan bir toplantıda bu yeni harfleri halka tanıttı. Ve Atatürk’ün kendisine de ilk "Başöğretmen" adı verildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi de, l Kasım 1928 tarihinde yeni harfleri onayladı.

1 Kasım 1928 günü açılan T.B.M.M.’ ne sunulan Türk harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki kanun tasarısı aynı gün görüşülerek kabul edildi ve 3 Kasım 1928?de resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

1 Aralık 1928?den itibaren gazeteler bütün yazılarını yeni Türk-Latin harfleri ile basmaya başladı. Ve 1 Ocak 1928?den sonra da asla Arap harfleri ile basılmadı. Yurdun pek çok yerinde kurslar açılmaya başlandı.

İstanbul Hattat Okulu, yeni Türk harfleri için bir ders açtı. İstanbul Belediyesi telefon rehberinin gelecek yıl yeni harflerle basılması için emir vermişti. Ticaret Odasında 15 Ağustos'tan itibarca imzalar yeni harflerle atılmaya başlandı.

İstanbul ve Ankara'da bazı devlet daireler kurslar açtığı gibi, eğitim müfettişleri için de kurslar açılmıştı. Bu kurslarda yeni Türk harflerini öğrenen müfettişler bunları öğretmenlere, öğretmenler de halka öğreteceklerdi. Konumuz devam edecek.

Selam ve dua ile…


Yazarın Diğer Yazıları