ESKİMİŞ VE ESKİMEYE BAŞLAMIŞ MESLEKLER

Oyuncakçılar 

 

Çocukluk çağlarının en giizel hatıralarını yaşatan oyuncaklardır. İstanbul'da ilk oyuncak Eyüp'de yapılmış ve Eyüp'de sürdürülmüştür. Bugiin türbeye giden cadde üzerinde, eski canlılığını yitirmiş, sönmek üzere olan bu san'atın en canlı devirlerinde, buradaki sıra sıra dükkanlarda neler satılmazdı ki: Düdüklü testiler, üstleri aynalı, renk renk minyatür testiler, sürahiler, bardaklar, zilli-zilsiz tefler, saplı ya da yanları boncuk tangırdaklı küçük davullar, arabalar, beşikler, salıncaklar, kaynana zırıltıları, kursaklı düdükler, hacı yatmazlar, şakşaklar, firıldaklar, cambazlar, sipsi düdükler, kamuş zurnalar, mizmar (mızımız) kamış düdükler, minyatür mangallar.. 

 

Evliya Çelebi: "Kamış borular, sipsi borular, hurda tefter, dümbelek ve kemençeler yaparlar", diyor. 

 

"İlk defa oyuncak, Eyüp'de Dökmeci Hasan Ağa tarafindan yapılmış [XVIII. yüzyıl]. Hasan Ağa, II. Mahmud zamanın- da memleketinden İstanbul'a Nizam-ı Cedit askeri olarak gelmiş ve Rami Kışlası 'nın açılış to"reninde 'Vümbelek" çalmıştır. Askerlikten ayrıldıktan sonra, Eyüp'de yerleşen Haçan Ağa, Ramazanlarda sahur maniciliği, diğer zamanlarda oyuncak yaparmış. "Tükürüklü Oyuncakçı" adı ile anılan Hasan Ağa'dan sonra, Gümüşsuyu'lu Darbukacı Halil Efendi, Küçük İsmail Efendi, oyuncakçı dükkanları açarak, bu san' atın yayılmasına hizmet etmişlerdir. " 

 

Şöyle de bir hikaye anlatilmaktadir: 

 

"Sultan II. Mahmut, bir giin muhasibi Sait Efendi ve maiyetiyle birlikte, cuma namazını kılmak ve türbeyi ziyaret için Eyüb'e gider. Tam oyuncakçı dükkanlarının onünden geçerken, küçük bir çocuğun kulakları tırmalarcasına ağladığını görür, sebebini sorar. Çocuğun oyuncak istediğini ve annesinin almak istemediğini söylerler. Bunun üzerine ll. Mahmud, cami civarındaki bu oyuncakçıların derhal kaldırılmasını emreder. 


Yazarın Diğer Yazıları