ABD ve Asya borsaları allak bullak

Amerikan yönetiminin dış ticaret açığındaki sorunları çözebilmek için uygulamaya koyduğu yüzde 10 ila yüzde 50 arasındaki gümrük tarifeleri küresel ekonominin yerleşik düzenini adeta allak bullak etti. Bu uygulamalar kripto para, döviz, altın ve borsa yatırımcılarının canını sıkmaya başladı. Özellikle Amerikan borsasındaki kayıplar ve Asya borsalarının tarifeler nedeniyle pozisyon almaları ekonomik krizi iyiden iyiye derinleştirmeye başladı.


Çin yönetiminin Amerikan gümrük tarifelerine aynı oranlarla karşılık vermesi bununla da yetinmeyip nadir toprak elementlerinin satışına kısıtlama getirmesi küresel ticareti tarihte görülmemiş derin bir belirsizliğe sürüklemek üzeredir. Trump'un,Çin yönetimini karşı tarifeleri geri çekmesi için yeni gümrük tarifeleriyle tehdit etmesi nedeniyle; Asya borsalarında oluşan endişeli bekleyiş ve Avrupa birliğinin ilave vergilere karşı vereceği tepki de düşünüldüğünde muhtemel kriz her an kontrolden çıkabilir.


Mevcut belirsizlik durumunda en şaşırtıcı olan ise kripto para birimlerindeki yüksek değer kayıplarıdır. Amerikan başkanının seçildiği günden bu yana kendisini bitcoin başta olmak üzere kripto paraların hamisi olarak ilan etmesine rağmen; tarife artışlarından sonra bu piyasalarda oluşan ani değer kayıpları hem manidar hem de büyük soru işaretleriyle doludur. Anlaşılan o ki Trump'un ekonomi politikaları sanal para yatırımcılarını yeterince tatmin etmemiş görünüyor.


Tüm bu değerlendirmeler ışığında küresel krizi derinleştirecek asıl mesele tarife uygulamalarının getireceği ekstra maliyetler nedeniyle küresel enflasyonun zıplamasıdır. Yaygın bir resesyon dönemine girilmesi petrol fiyatlarını düşüreceği için Türkiye gibi enerji açığı veren ülkelerin cari açığını olumlu yönde etkileyebilir ama arz kısıtları nedeniyle oluşacak sorunlardan tüm dünya olumsuz etkilenecektir.



Özetleyecek olursak Amerikan ekonomisini kurtarmak için yürürlüğe konulan ek gümrük vergileri dünya ekonomisinde yangın çıkarmıştır. Bu yangın şaşırtıcı bir şekilde önce ABD borsalarını sonrada Asya borsalarını tarihin en büyü kayıplarından birisiyle karşı karşıya bırakmıştır. 2 Nisandan bu yana ABD borsalarındaki kayıp 10 trilyon dolara yaklaşmıştır. Bu gelişmeler nedeniyle küresel piyasalar derin bir belirsizlik dönemine girmiştir.