Faiz dışı fazla vermeye daha fazla odaklanmalıyız

Faiz dışı bütçe fazlası Türkiye ekonomisinin geleceği için hayatiyet arz eden önemli bir mesele haline gelmeye başlamıştır. Maalesef borçlanma faizlerine giden paralar kamu yatırımlarına ayrılan kaynakları nerdeyse imkansız hale getirmektedir. Bu durum ülke ekonomisi açısından uzun süre sürdürülebilir değildir.

Problemin kaynağı olan bütçe kalemleri irdelendiğinde asrın felaketi olan depremin getirdiği ilave maliyetler ve finansman giderleri başat faktörler olarak ön plana çıkmaktadır. Ancak son yıllarda yaşamış olduğumuz afetler dikkate alındığında ekonomi yönetimini bütçe açıkları üzerinden köşeye sıkıştırmaya kalkmak hiç de adil bir durum değildir. Çünkü depremin getirdiği 100 milyar doların üzerindeki ilave kaynak ihtiyacını temin etmek kolay bir durum değildir. Bundan sonrası için asıl önemli olan deprem harcamaları çıkarıldığında eldeki bütçe imkânlarıyla faiz dışı fazla hedefine ulaşılıp ulaşılamayacağıdır.

Tamda bu gerekçeler doğrultusunda ekonomi yönetiminin tüm eleştirilere göğüs gererek bütçe disiplininden taviz vermemesi faiz dışı denge hedefinin yeniden tesis edilmesi içindir. Maalesef bu politikalardan da en çok zarar gören kesim düşük gelir gruplarıdır. Burada tutunabileceğimiz en güçlü parametre ise ülkemizin kamu borç yükü; millî gelirle kıyaslandığında dünyadaki birçok ülkeden çok daha iyi durumda olduğumuz gerçeğidir.

Faiz dışı fazla hedefine odaklanmanın iki şartı vardır. Bunlardan birincisi kayıt dışılıkla etkin mücadele kapsamında vergi ödemeyenleri vergi altına alarak gelirleri artırmaktır. Bu konuyla ilgili olarak son dönemlerde hasılat tespitine yönelik yapılan denetimlerde yapay zekâ uygulamalarından istifade edilerek sonuca gidilmesi gönüllü vergi uyumunu artırmıştır. İkincisi ise bütçe disiplininden taviz verilmeden giderleri azaltmaktır. Burada dikkat edilmesi gereken mevzu ise kamu tasarruflarında dar gelirli ve ücretli kesimlerin hayatını zorlaştıracak uygulamalardan uzak durmaktır.

Toparlayacak olursak arızi deprem giderleri çıkarıldığında; merkezi yönetim bütçe gelirleriyle bütçe giderlerini giderleri karşılayıp; faiz dışı fazla vererek kamu yatırımlarına daha fazla alan açmalıyız. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyümenin başkada bir yolu yoktur.