Hayat Pahalılığını Besleyen Sorun Piyasalardaki Fiyat İstikrarsızlığıdır

Yıllık enflasyon oranlarının yüzde 70'lerden yüzde 30'lu rakamlara inmiş olması çok önemli bir başarıdır. Ancak alışveriş yaptığımız zincir markette, yemek yediğimiz lokantada, çay içtiğimiz kafede, et aldığımız kasapta, sebze meyve aldığımız manavda, araç bakımı yaptırdığımız serviste, inşaat işleri yaptırdığımız ustada; sürekli olarak fiyatlar değişiyor ve gerekçesi sorulduğunda da herkes topu başkalarının üzerine atıyorsa; piyasalardaki fiyat istikrasızlığı sorunu tam olarak çözülememiş demektir.

Hayat pahalılığı sorunlarını da besleyen ekonomik faktörlerin neler olduğunu maddeler halinde sıralayacak olursak durum daha iyi anlaşılacaktır.

Türkiye ekonomisinin;

1-Dolaylı vergilerin yüksekliği,
2-Ülke içi tasarrufların yetersizliği,
3-Zenginlerden yeterince vergi alınamaması,
4-Sermayenin belirli ellerde toparlanmış olması,
5-Para politikalarının sorunları çözmekte yetersiz kalması,
6-Piyasalardaki fiyat istikranın tam olarak sağlanamaması,
7-Yüksek teknoloji ürünlerinde istenilen seviyeye ulaşılamaması,
8-Gıda, enerji ve konut sektörlerindeki arz kısıtlarından kaynaklanan problemler,
9-Tekelleşmiş şirketlerin rekabet ortamını bozacak güç birliktelikleri oluşturarak stokçuluk ve karaborsacılık gibi uygulamalara zemin hazırlaması,
10-Kayıtdışılık nedeniyle gelir piramidindeki üst gruplarla; alt guruplar arasındaki bağın kopması gibi birbiriyle bağlantılı ekonomik sorunları vardır.

Elbette ki; yüksek cari açık, kısa vadeli sıcak para girişleri, kurlardaki stabilizasyon, kredi risk pirimi CDS'lerdeki iyileşmeler önemlidir ve ülke olarak ede ettiğimiz önemli kazanımlar vardır. Ancak yüksek enflasyondaki düşüşün olumlu hissedilmesi için yeterli değildir.

Bunun için piyasalardaki fiyat istikrarsızlığını besleyen yukarıda sıralamış olduğumuz temel sorunları çözmek zorundayız. Ya değilse etiket değiştirmekten bitap düşmüş "satış elemanları” hayatlarımızın birer parçaları olmaya kalmaya devam edecekler. Son söz sürdürülebilir bir ekonomide hayat pahalılığı sorununun çözülebilmesi fiyat istikrarının kalıcı olarak sağlanmasına bağlıdır.