Acı Acıya, Su Sancıya…

Eskiden sigara içki gibi bazı illetler türkülerle manilerle adeta özendirilirdi.

Sigaramın dumanı

Yoktur yarin imanı

Altından köşk yaptırdım

Gümüşten merdivanı

Hay güllü güllü etekleri püsküllü

Hanım etme bu nazı gel bize bazı bazı gibi.

Ya da;

"Sigara içip savurmayan içki içip bağırmayan heriften mi sayılır” gibi nahoş şeyler.

İnsanoğlunun hayatı boyunca yaptığı bazı hatalar vardır ki kendisine, ailesine, topluma çok büyük zararı olduğu halde ısrarla bu hatasına devam eder. Oysa yaptığında zararı yapmadığında karı olduğu halde neden yapar bu da ayrı bir muamma.

Hani eskilerden bir güzel söz vardır, "kim ne ederse kendine eder” diye. Filhakika doğru. Bir tanıdığım var malulen emekli yaşı 45-46 sanırım. Geçtiğimiz Kurban Bayramı'ydı. Bir gün otururken sohbet anında konu geçim zorluğundan kurban kesmeden açıldı şahıs "kurban kesemeyeceğiz oysa çocuklar çok da istiyor ama imkanlar elvermiyor” dedi. Sordum kaç lira maaş alıyorsun 1400 liradan biraz fazla aldığını söyledi.

Eşi vefat etti, iki oğlu vardı. Büyük oğlu da askerlik çağındaydı ve onun da 1000 lira maaş aldığını söyledi. Evleri kira değil öyle ahım şahım bir masrafları da yoktu. "Akılsız kafanın zorunu tabanlar çeker” derler ya. "Yaşın daha genç evde oturup boş vakit geçireceğine zamanına ve kendine uygun bir iş bul üç beş kuruş da oradan takviye yap böyle evde yatıp keka yapmakla işin sonu gelmez paran pulun olmaz ise sana hanım da bulunmaz” deyince "İyi de çalışmak bana göre değil?!” demesin mi?! "Neden?” diye sordum ister istemez. "Bilmem çalışmayı sevmiyorum” dedi.

Devam ettim, "Ama dünyanın zararlı karlı bütün her şeyinden faydalanmayı biliyorsun. Çalışmayı sevmiyorsan bu vücudu besleyen yiyeceklerden de vazgeç olur mu?” deyince, "Olmaz onlarsız yaşanır mı?” diye cevap verdi. Ayrıca şahsen içimde ona karşı hınç duyduğum ama söyleye söyleye vazgeçiremediğim içimde ukde olan konuyu yüzüne yapıştırıverdim.

Atalarımızın senin gibilere karşı söylediği bir söz vardı ‘Acı acıya su sancıya' diye. İşte senin durumun tam da bu söze uyuyor. Acıyı acıyla karşılıyorsun, karnın ağrıyınca su içiyorsun. Ağrıların geçmeyince de suya kabahat buluyorsun” dedim. "Nasıl yani?” diye sordu gözlerini açarak. "Nasıl olacak sigara içiyorsun değil mi?” diye sordum. "İçiyorum” dedi. "Oğlun da sen de günde ikiniz en az iki paket cıgara içiyorsunuz. En az 10' dan 20 lira veriyor bütçeyi sarsıyorsunuz. Dahası bu hareketinizle hem vücudunuza hem çevreye hem de o evdeki yetim 12 yaşındaki masum yavruya zarar verip hem de ona gelecek için bir kötü alışkanlık aşılıyorsunuz, yazık değil mi o masum yavruya?”

Düşündü, yüzüme baktı "İyi ama alışmışız, bırakması zor. Bir de efkârımızı dağıtıyor” dedi züğürt tesellisiyle. "Batsın onun efkâr dağıtması. İnsanoğlunun azmettiği zaman yapamayacağı şey yoktur. Çocukken uzun yıllar emdiğin ana sütünden nasıl vaz geçiyorsun. İstersen bundan da pek tabi vaz geçersin ama iradeli olacaksın, kararlı olacaksın. İnsanoğlunun hayatta yapamayacağı bir şey yoktur yeter ki azmetsin azmin elinden hiçbir şey kurtulmaz. Ben de ne yazık ki uzun yıllar kullandım bu zararlı illeti ama baktım bana dost görünse de her saat bana zarar veriyor. Bir gün karar verdim bu mereti içmeyeceğim dedim ve o gün bu gündür içmedim. Şunu bütün samimiyetimle söylüyorum yaşadığımı ve hayatın tadını bu kötü ve sinsi dost sigarayı bıraktıktan sonra daha iyi anladım ve sigara içerek geçen yıllarıma evdeki aileme ve çocuklarıma saçtığım zehir için çok üzülüyorum” diye karşılık verdim.

Sigaranın manevi ve sağlıkla ilgili zararlarını konuştuktan sonra konuyu döndürüp dolandırıp maddiyata yani kurban kesmeye getirdim.

Diyalog şöyle devam etti:

"Bırakalı uzun yıllar oldu ne adını anıyorum ne de fiyatından haberdarım. Bir paket sigara kaç lira şimdi?” "En ucuzu beş lira (gerçi şimdi 10 lira olmuş sanırım)on iki 15 liraya kadar sigara var”. "Sen yükseğini bırak ucuzunu hesaplayalım. Paketi 5 liradan günde bir paket sen bir paket oğlun içseniz ki daha fazla içiyorsunuz gördüğüm kadarı ile boş adam ne yapar durmadan sigara içer. Ayda 300 lira para eder, yılda kaç para yapar bu miktar biliyor musun? Sustu. Ben söyleyeyim tam 3600 lira yapar. Oysa insan en iyisinden bir kurban alsa 1500 lira eder be akılsız adam hele bugünün cıgara fiyatları ile büyükbaş kurban kesersin rahatlıkla. Bu kadar güzellik bu kadar tatlı yaşam hatta el içinde büyük bir saygınlığı olan işler dururken neden böyle bir zararlı işte ısrar ediyorsun. Bunu yaparken de hem kendine hem de çocuklarına zarara veriyorsun. Böylece zor hayat yaşıyorsun bunun adına ne denir biliyor musun? Elindeki düğümü dişine vurmak denir. Düğümü dişinizle değil elinizle çözün dişle çözmeye kalkarsanız dişiniz kırılır, demedi demeyin.