Soğansız Sağlık: II

Köyde anlatılan bir anı ile yazıya devam edelim.

Uzun yıllar önce bol soğan yetiştiren bir köydü dedik yazımızın çok yerlerinde bu köyümüz için. İşte o yıllardan birinde ekilen soğanlara köylü dili ile adına Sang denilen bir hastalık gelmiş onca soğan tarlada çürümüş bütün emekleri boşa gitmiş insanlar onamı yansınlar gelirleri kesilmiş onamı derken köylüyü bir hüzün kaplamış

Bir toplumda kalabalık oturmuşlar bu önemli konuyu konuşurlarken bu tür işlere alışmış Tecrübeli olan akıllı komşu büyüklerden biri der ki, yahu konuyu uzatmaya gerek yok Allah vermedi bu sene ne yapalım ölelim mi yani sağlık olsun deyince. Soğanın olmayışına çok üzülen daha ihtiyaçlı köylünün biri şöyle deyivermiş. Yahu ağa sağlık olsun sağlık olsun deyi eyi deyyonda benim ciğerim yanıyo soğansız sağlığın canına tüküreyim deyince orada bulunan ahali bir hayli gülüşmüşler ve bu söz o gün bu gündür buna benzer olaylarda yöre halkı arasında Detseli adamın dediği gibi bilmem nesiz sağlığı derler. Esas ata kökenimin yeri olan Detse İçin Yazdığım bir şiir.

HEVESLENİR GELİRİM

Detse tekke Tulassa dan melezim

Dağlarında öten bir keklik palazım

Gilissira köyüdür benim ana vatanım

Derim derim de heveslenir gelirim

Oğuz boylarından gelmiş soyum

Mert'iz ama yumuşaktır huyum

Var'mı yaşayan hiç emmim dayım

Derim derim heveslenir gelirim

Duyun beni ey Detseliler duyun

Kökeninizi sorun arayıp bulun

Baratlar dan imiş benim soyum

Derim derim heveslenir gelirim

Yıl bin sekiz yüz yetmişler imiş

Detse de bir vehlet ölüm gelmiş

Sülalemde kimse kalmamış ölmüş

İşte yıllardır onu arar Sorar bulurum

Hüseyin dedem de kendince şairmiş

O vehlette sülalesinin hepsini yitirmiş

Kalan torunu Ayşeyi bir merkebe bindirmiş

Bir sabah erkenden Detse köyünü terk etmiş

Sormuşlar Hüseyin goca nereye diye

Ben bu köyde neye tutunayım neye

Akşama varabildiğim bir büyük köye

Konacağım gayri deyip Gilissiraya gelmiş

Hüseyin dedem merhumun vadesi dolmuş

Genç torunu Ayşe kız yalnız kalmış

Gilissiranın büyüklerinin aldığı kararla

Taş ustası Tulasalı İsmaile gelin varmış

Bir yıllık evli iken İsmail kocası ölmüş

Ayşe gelin elleri kınalı yine dul kalmış

İnili gelinin kocası ölmez kararı alınmış

Ayşe ninem İsmail dedemin kardeşi Seyitle nikâhlanmış

Ayşe ninemin bir kızı bir oğlu olmuş

Oğluna dedenin adı Hüseyin'i koymuş

Hüseyin dedemin de üç oğlu varmış

Osman Seyit ve birde İsmail kalmış

İsmail emmim medrese okuyormuş

Çok bilgili akıllı dindar bir hafızmış

Kışta köye tatile gelirken ayağı kırılmış

Kangrenden genç İsmail de vefat etmiş

Dedem bu evlat acısına dayanamamış

İki merkep yükü kitabı medreseden almış

Botsa Detse köylerinde okurlara dağıtmış

İşte merhum İsmail amcamın adı bana konmuş

Çok arayıp sordum geçmişi eskilerden

Bunları haber aldım ben geçmişimden

Şimdi Gilissira Tulassa Tekke Detse den

Hiç kopamadım severek heveslenir gelirim.

29 Haziran 2016 Konya İsmail Detseli