Konya Veteriner Hekimleri odası Zoonoz veya zoonotik hastalıkların en basit anlamıyla, "hayvanlardan insanlara bulaşabilen hastalıklar” olarak tanımlandığını söyleyerek, ''Ülkemiz için önemli halk sağlığı problemi olan zoonotik hastalıklar bruselloz, şarbon, kuduz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, tularemi, kistik ekinokokkoz hastalıklar olarak sıralanabilir.'' dedi.
6 Temmuz 1885 tarihinde 9 yaşındaki bir çocuğa kuduz aşısı uygulayan Bilim İnsanı Louis Pasteur, o çocuğun hayatını kurtararak tarihe geçti. Bugüne ithafen 6 Temmuz, zoonozlara karşı farkındalık yaratabilmek adına Dünya Zoonoz Günü olarak belirlendi.
Zootonik hastalıklar hayvanlardan insanlara bulaşan bakteriyel (%41,4), viral (%37.7), paraziter (%18,3) ve mantar (%2) enfeksiyonları olarak geniş bir yelpazeye sahiptir. Dünya Zoonoz gününün temel amacı tıbbın en önemli, en ucuz ve uygulanabilir konusu olan koruyucu hekimlik kavramını hayata geçirmek için toplumu bilinçlendirmektir. Zoonotik hastalıklarla mücadelede en önemli husus da hayvanlarda hastalığı yok etmektir. Zoonotik hastalıklar hayvan ve toplum sağlığını etkileyerek ekonomik kayıplara, diğer yandan da insan sağlığını etkileyerek ciddi hastalıklara neden olmaktadır.
Zoonotik özellik taşıyan hastalıkların insanlara bulaşması; Hasta hayvana temas, hasta hayvandan elde edilen gıdaların tüketimi, hayvanın salgılarına ve kanlarına dokunma, deri, kürkleri veya deriden yapılan eşyalara doğrudan veya dolaylı temas, kene, sivrisinek vb. aracılığı ile olmaktadır.
Hekimlik 3 esasa dayanır; Birincisi koruyucu hekimlik. İkincisi, hastalıklarda tanı ve bulaşmanın engellenmesi. Üçüncüsü ise tedavidir.
Bu prensiplerin ilk ikisi, hem insan, hem de hayvan sağlığı açısından veteriner hekimler için çok önemli bir sorumluluk alanıdır. Çünkü veteriner tıbbın asli çalışma konusu hayvanlar olsa da, tüm veteriner hekimlerin en temel hedefi insan ve toplum sağlığının da korunmasıdır.
İnsanlarda görülen hastalıkların %60'ı hayvansal kaynaklıdır. SARS, MERS, Zika, Ebola, Batı Nil Virüsü, Kuş Gribi, KKKA, COVID-19 ve Maymun Çiçeği gibi yeni ortaya çıkan patojenlerin %75'i; gıda kaynaklı hastalıkların ise %90'dan fazlası zoonotik karakterde olduğundan ve her yıl ortaya çıkan 5 yeni insan hastalığının 3'ü hayvan orjinli ve zoonotik hastalık grubunda yer alan etkenlerinde %80'i potansiyel biyoterör etkenleri arasında bulunmaktadır.
Eldeki verilere göre dünyada yılda yaklaşık 2.5 milyar vaka görüldüğü ve 2.7 milyon insanın zoonoz kaynaklı hastalıklardan öldüğü bildirilmektedir. Bu sayı COVID-19 ile daha da artmıştır. Zoonoz hastalıkların gelecekte de dünyada en önemli sorunlardan biri olacağı açıktır. Riskin azaltılması için Tek Sağlık (insan, hayvan ve çevre sağlığının bir arada ele alınması) yaklaşımını benimsemek/özümsemek gerekiyor.
Zoonotik hastalıklarla mücadele de başarı ancak "Tek Sağlık” yaklaşımı ile mümkün olup koruyucu hekimliğin de önemli bir pratiğidir. KVHO olarak; "Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının ‘‘Tek Sağlık'' yaklaşımını gelişmiş ülkelerde olduğu gibi benimsemelerini, mesleğimizin hayvan sağlığı ile refahını, toplum sağlığını ve çevreyi korumadaki hayati rolünü desteklemelerini, Bakanlık teşkilat yapılanmasının bu konsepte uygun hale getirilmesinin ülkemiz açısından önemli bir ihtiyaç haline geldiğini” de belirtmek isteriz.
Kuduz gibi hayvansal kökenli hastalıklar artık insanlığı tehdit etmiyorsa bu büyük Veteriner Hekim ordusunun çabalarıyla olmuştur. Gelecek ancak COVID-19 ve Maymun Çiçeği gibi hastalıklardan Veteriner Hekimlerin katkısıyla korunacaktır.
Pandemi sürecinde özellikle COVID-19 aşı çalışmalarında olmak üzere, ülkemizde yıllardır zoonotik hastalıklarla mücadelenin sessiz kahramanları olan Veteriner Hekimler yerli aşımız "TURKOVAC”nda milletimize kazandırılmasında öncülük etmiştir.
Dünya Zoonoz Günü'nün ülkemiz ve mesleğimiz için daha güzel yarınlara vesile olmasını diliyor, 2021 yılında COVID-19'a karşı TURKOVAC aşısını geliştiren Türk Veteriner Hekim Bilim İnsanımız Prof. Dr. Aykut ÖZDARENDELİ'ye ve tek sağlık ruhu ile ülkesine hizmet veren tüm meslektaşlarımıza teşekkürlerimizi iletiyoruz…
Zoonotik hastalıklara karşı mücadelede Veteriner Hekimler kilit oyuncudur…
Veteriner Hekimler; "Tek Sağlık” yaklaşımını benimsemiş ancak "Sağlık Sınıfında” yer alamamış toplumun "Gizli Kahramanlarıdır.” Veteriner Hekimler; Hayvan Sağlığı, Veteriner Halk Sağlığı, Çevre Sağlığı ve Gıda Güvenliği konusunda ülkemiz için mücadeleye devam edecektir…
‘'TÜRK VETERİNER HEKİMLERİNİN VARLIĞI, ÜLKESİNİN VARLIĞI İÇİNDİR.''
6 Temmuz 1885, Louis Pasteur'un kuduz bir köpek tarafından ısırılan 9 yaşındaki Joseph Meister'a aşı yaparak hayatını kurtarmasının üstünden tam 139 yıl geçti ve Veteriner Hekimliğin halk sağlığı için ilerlediği bu yolda koruyucu hekimlik, teşhis ve tedavi ile dolu Tek Sağlıklı yıllara…
(Sibel Elmas)
