2025 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle birlikte engelli bireylerin emeklilik süreci köklü değişikliklere uğradı. Vergi indirimi ile emeklilik uygulamasının kaldırılmasıyla, artık emeklilik işlemleri SGK tarafından verilen sürekli engelli raporlarına dayanıyor. Engellilik oranına göre sigortalılık süresi ve prim günü şartları yeniden tanımlanırken, hesaplamalar daha şeffaf hale getirildi. Sürekli ve süresiz engelli raporlarının farkları, bu raporların geçerlilik süresi ve hesaplama robotlarının kullanımı da yeni sistemin temel başlıkları arasında yer alıyor. Tüm detaylar burada...
Sürekli Engelli Raporu ile Emeklilik Nasıl Hesaplanır?
Sürekli engelli raporuyla emeklilik hesabı yapılırken, temel olarak üç kriter dikkate alınır: engellilik oranı, ilk sigorta giriş tarihi ve ödenmiş prim gün sayısı. Hesaplama önce bireyin SGK kayıtlarındaki ilk sigortalı olduğu tarih incelenmesiyle başlar. Bu tarih, hangi emeklilik tablosunun geçerli olacağını belirler.
Ardından sürekli engelli raporundaki oran esas alınır. Bu oran %40 ile %100 arasında olabilir. Örneğin engellilik oranı %60'ın üzerindeyse, bireyin 15 yıl sigortalı olması ve en az 3600 prim günü ödemesi yeterlidir. Ancak oran %50-59 arasındaysa şartlar 16 yıl ve 3700 güne çıkar; %40-49 arası içinse 18 yıl ve 4100 gün gerekir. SGK, bu verilerle bireyin hizmet süresini, toplam prim gününü ve oranını karşılaştırır. Kişi bu koşulları sağlıyorsa emekli aylığı bağlanır. Yaş şartı aranmaz; yani 40 yaşındaki biri dahi bu kriterleri yerine getiriyorsa, emekli olabilir. Hesaplama tamamen sayısal verilere dayanır ve manuel olarak da kontrol edilebilir.
Engelli emekliliğiyle ilgili en doğru ve hızlı hesaplamayı yapmak için engelli emeklilik hesaplama robotundan faydalanabilirsiniz. Bu dijital araç sayesinde, engellilik oranınızı, sigorta başlangıç tarihinizi ve prim gün sayınızı girerek hangi şartlarla emekli olabileceğinizi anında görebilirsiniz. Hesaplama robotu, sizin yerinize güncel mevzuata göre tüm kriterleri değerlendirir ve hangi şartları ne zaman tamamlayacağınızı açıkça gösterir. Bu sayede hem zaman kazanır hem de başvuru sürecinizi daha bilinçli bir şekilde planlayabilirsiniz.
Sürekli Engelli Emeklilik Şartları Neler?
2025 yılında engelli bireylerin emeklilik süreci ciddi bir dönüşüm geçirdi. Artık engelliler, eskiden olduğu gibi vergi indirimi belgesiyle değil, doğrudan SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurullarının düzenlediği engellilik raporlarıyla emekli olabiliyor. Bu yeni sistem, işlemleri daha merkezi, şeffaf ve denetlenebilir hale getiriyor. Özellikle kişinin engellilik oranı, emeklilik şartlarını belirleyen ana unsur haline geldi.
Örneğin %60 ve üzeri sürekli engelli raporuna sahip olan bireyler için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi emeklilik için yeterli sayılıyor. Eğer engellilik oranı daha düşükse, bu süre ve prim günü kademeli olarak artıyor. Sürekli engelli raporu olan bireyler, tekrar rapor istenmeden emekliliğe hak kazanabiliyor. Ancak geçici raporla başvuranlar belirli aralıklarla kontrol muayenelerine çağrılıyor. Bu kontrollerde engellilik oranı %40'ın altına düşerse emeklilik hakkı iptal edilebiliyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte, daha önce işe başlamış olanlar da SGK'nın güncel kriterlerine göre yeniden değerlendiriliyor. Böylece tüm başvurular tek merkezden, objektif ve standart kriterlerle yönetiliyor. Amaç, hem haksız emekliliklerin önüne geçmek hem de gerçekten ihtiyaç duyan bireyler için sistemi daha adil ve sürdürülebilir hale getirmek.
Sürekli Engelli Raporu Ne Kadar Geçerli?
Sürekli engelli raporu, kişinin engel durumunun kalıcı olduğunu belgeleyen ve belirli bir süreye bağlı olmayan resmi bir sağlık belgesidir. Bu rapor, bireyin engellilik halinin zamanla iyileşmeyeceği tıbben tespit edildiğinde düzenlenir ve geçerlilik süresi sınırsızdır. Yani, süreli raporlarda olduğu gibi belirli aralıklarla kontrol muayenesine çağrılma gibi bir durum söz konusu değildir.
Ancak kişinin engel durumunda zaman içinde belirgin bir değişiklik yaşanırsa ya da birey kendisi yeniden değerlendirme talep ederse, ilgili uzman doktorun yönlendirmesiyle rapor güncellenebilir. Yani, sürekli engelli raporu süresiz geçerliliğe sahip olsa da, bu durum mutlak değildir. Değişen sağlık koşulları, raporun yeniden gözden geçirilmesine neden olabilir.
Sürekli ve Süresiz Engelli Raporunun Farkları Neler?
Sürekli ve süresiz engelli raporları genellikle aynı anlamda kullanılsa da teknik olarak bazı önemli farklar içerir. Sürekli engelli raporu, bireyin engel durumunun uzun vadeli olduğunu ifade eder, ancak zaman içinde sağlık durumunda değişim olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulur. Bu tür raporlar belirli bir tarihe kadar geçerli olabilir ve genellikle raporda bu süre açıkça belirtilir. Belirtilen sürenin sonunda yeniden değerlendirme yapılması gerekebilir.
Süresiz engelli raporu ise kişinin engel halinin kalıcı ve değişmez olduğunun tıbben sabitlendiği durumlarda verilir. Bu raporlar için bir son geçerlilik tarihi bulunmaz ve tekrar muayene gerektirmez. Özellikle doğuştan gelen ya da ilerleyici hastalıklar için düzenlenir. Ancak her iki durumda da sağlık durumunda olağanüstü bir değişiklik yaşanırsa, yeniden rapor alınması talep edilebilir. Temel fark, sürelilik ve kontrol zorunluluğu açısından ortaya çıkar: süresiz rapor mutlak kalıcılığı simgelerken, sürekli rapor ihtimallere açık bir geçerliliği temsil eder.
Kaynak: Bülten
